Franciszek: tożsamość, uchodźcy, życie

W przemówieniu Papieża wygłoszonym na Wawelu chciałbym zwrócić uwagę na trzy elementy. Pierwszy to podkreślenie świadomości własnej tożsamości, która jest niezbędna do zorganizowania wspólnoty narodowej. W kontekście 1050. rocznicy chrztu Polski Franciszek szczególnie podkreślił wartość narodu. Wskazał przy tym, że u podstaw tożsamości leży pamięć, która jest „cechą charakterystyczną narodu polskiego”. W tym kontekście mówił o dobrej i złej pamięci. Ta ostatnia to taka, która obsesyjnie koncentruje się na złu, zwłaszcza popełnionym przez innych. Według Franciszka Polacy potrafili sprawić, że dobra pamięć przeważyła. Jako przykład podał ofiarowane i przyjęte przebaczenia pomiędzy episkopatami polskim i niemieckim po drugiej wojnie światowej oraz  deklarację wspólną między Kościołem katolickim w Polsce a Kościołem prawosławnym Patriarchatu Moskiewskiego.

Wezwania do pomocy uchodźcom spodziewaliśmy się wszyscy. Papież powiedział o tym w kontekście miłosierdzia, przezwyciężenia lęków i zaapelował: potrzebna jest gotowość przyjęcia ludzi uciekających od wojen i głodu; solidarność z osobami pozbawionymi swoich praw podstawowych, w tym do swobodnego i bezpiecznego wyznawania swojej wiary. Ten apel zapewne zostanie przez niektórych odczytany jako krytyka Polaków, którzy nie są chętni do przyjmowania muzułmańskich uchodźców. Warto jednak podkreślić, że polscy biskupi kierują do Polaków takie same apele. Problem nie leży w braku otwartości, lecz w obawie o bezpieczeństwo. Jak okazać miłosierdzie, a jednocześnie nie narazić swoich najbliższych na śmierć ze strony terrorystów? Papież nie rozstrzyga tego problemu, ale jasno mówi, że trzeba uczynić „wszystko, co w naszej mocy”.

Bardzo mocne słowa wypowiedział Papież na temat obrony życia. Stawiając cele polityce społecznej państwa podkreślił: „Życie musi być zawsze przyjęte i chronione – zarówno przyjęte, jak i chronione – od poczęcia aż do naturalnej śmierci, i wszyscy jesteśmy powołani, aby je szanować i troszczyć się o nie”. Te słowa Franciszka z pewnością będą bardzo ważnym punktem odniesienia w toczącej się w Polsce debacie o całkowitej ochronie życia. Za kilka tygodni w Sejmie będzie rozpatrywany obywatelski projekt wprowadzający takie rozwiązanie, a jednocześnie są zbierane podpisy pod obywatelskim projektem, który wprowadza aborcję na życzenie. Papież bardzo mocno i jednoznacznie opowiedział się w tej polskiej debacie za życiem.

Z niecierpliwością i nadzieją oczekuję na kolejne słowa Franciszka w Polsce.