Aleksander Bańka
Czas rozpalania pożarów
Stwierdzenie, że polska młodzież laicyzuje się w bardzo szybkim tempie, to dziś już nic odkrywczego. Szacuje się, że w Polsce w porównaniu z pozostałymi europejskimi krajami proces ten przebiega najszybciej, a odsetek młodych osób deklarujących się jako niewierzące z roku na rok gwałtownie się powiększa. Problem w tym, że nie ma pomysłów na to, co z tym faktem zrobić, albo inaczej – pomysły może i są, ale brakuje determinacji do ich systematycznej realizacji.
Złe duchy nie słuchają, węże kąsają, a trucizna dalej szkodzi
Wśród zaniedbań, z których jako ludzie Kościoła powinniśmy w szczególny sposób zdać sobie sprawę, to wydaje się być jednym z poważniejszych. I bynajmniej nie dlatego, że jest szczególnie bulwersujące lub najbardziej gorszące, ale dlatego, że pozostawia trwałe, głęboko niszczące skutki. Chodzi mianowicie o brak miłości do słowa Bożego.
Chrześcijanin na kozetce
Ja tam żadnych psychologów nie potrzebuję, a tym bardziej psychoterapeutów. W końcu Jezus jest najlepszym lekarzem, a takie problemy, którymi się oni niby zajmują, to przed Najświętszym Sakramentem należy rozwiązywać. Lęki, depresje? Że niby do psychiatry trzeba iść po lekarstwa? Jak ktoś Bogu nie zaufa, to żadne tabletki nie pomogą, a jeszcze zaszkodzić mogą – w końcu to chemia i miewa skutki uboczne. Brzmi znajomo? Dla mnie, niestety, tak.
Piąta kolumna w Kościele?
W teorii wszystko wygląda pięknie. Wy potrzebujecie nas, a my – was. Stanowimy jedno ciało i wzajemnie się uzupełniamy; razem stajemy do posługi, wspierając się w rozmaitych formach zaangażowania i apostolskiej aktywności. W teorii. W praktyce świeccy, którzy pragną aktywniej włączyć się w życie Kościoła, wpływając na jego kształt – chociażby tylko na poziomie parafii – przez pewną część prezbiterów wciąż jeszcze traktowani są z dystansem, podejrzliwością i dużą dozą nieufności. Lista wzajemnych pretensji, oskarżeń i żalów bywa bardzo długa. Problem w tym, że bez gruntownej zmiany w tym obszarze żadne pastoralne nawrócenie tak zdecydowanie postulowane przez papieża Franciszka i żadna trwała, dobra zmiana w polskim Kościele nie będą możliwe.
Gdy autorytet staje się idolem
Potrzebujemy autorytetów – to oczywiste. I chociaż, jak mawiał św. Tomasz z Akwinu, argument z autorytetu jest ostatnim z argumentów (pojawia się zazwyczaj wtedy, gdy nie mamy już innych), to przecież właśnie do autorytetów odwołujemy się bardzo chętnie – są dla nas wsparciem, dają poczucie bezpieczeństwa, odgrywają rolę przewodników w niełatwym dla Kościoła czasie. W czym tkwi zatem problem? W tym przede wszystkim, że zbyt często tracimy umiar; że zaczynamy autorytety przekształcać w idoli. A to już – patrząc z perspektywy wiary – sprawa ryzykowna, a nawet niebezpieczna.
Skarga Boga
Czytam tekst Prologu Ewangelii według św. Jana wielokrotnie, przy różnych okazjach. Zawsze, nieodmiennie z tym samym przekonaniem, że to słowa szczególnie ważne – jakby synteza tego, co Bóg zechciał nam powiedzieć o sobie. I za każdym razem, gdy natrafiam na ten właśnie fragment, mam nieodparte wrażenie, że jest w nim ukryta jakby bolesna skarga Boga. „Przyszło do swojej własności, a swoi Go nie przyjęli” (J 1, 11) - to nie echo z nieokreślonej przeszłości, ale twarda diagnoza także naszej rzeczywistości. Diagnoza, która daje do myślenia.
Boże Narodzenie w katolickim getcie
Ryby w lodówce, choinka w rogu pokoju, mak już prawie zmielony, a prezenty zakupione. Adwent – ostatnia prosta; przed nami znowu Boże Narodzenie w blasku rodzinno-kolędowych klimatów. Czyżby kolejne, w którym Bóg wystąpi w roli sklejonego z naszych sympatycznych nawyków produktu Bożonarodzeniowych przyzwyczajeń? Nie tylko ciepłych i nastrojowych, ale czasami ckliwych, a nawet… szkodliwych.
Odreligijnianie chrześcijaństwa
Wyrywanie polskiego Kościoła z bolesnego uścisku stagnacji, marazmu, skupienia na sobie i powierzchownej, często zrytualizowanej duchowej bylejakości będzie procesem bolesnym i z pewnością jeszcze potrwa. Dlaczego? Bo przemiana, która musi się dokonać, jest głębsza, niż nam się wydaje. Nie chodzi w niej bowiem wyłącznie o porzucenie starych nawyków i zgubnych przyzwyczajeń, wielkościowego myślenia i klerykalizmu – zarówno u duchownych, jak i u świeckich. Chodzi w rzeczywistości o coś znacznie bardziej podstawowego – o przejście od religijności do wiary. Ten proces, niestety, w znacznej mierze dopiero przed nami.
Papież wiedział, nie powiedział, a to było tak
A jak? A tak, jak im się wydaje, że było - jak chcieliby, żeby się wydarzyło; żeby pasowało do układanki. I co z tego, że nie ma żadnych dowodów potwierdzających z uporem pchaną w ostatnim czasie w mediach tezę, że Jan Paweł II musiał wiedzieć o seksualnych nadużyciach byłego kardynała Theodore’a McCarricka, a mimo to uczynił go arcybiskupem Waszyngtonu. Polska wersja tej opowieści dotyczy rzekomego przymykania oczu na sprawę molestowania kleryków przez arcybiskupa Juliusza Paetza. O co zatem chodzi? Mam niestety wrażenie, że w tej chwili bynajmniej nie o prawdę, ale o to, żeby dopaść Papieża.
Księże Danielu, niech Ksiądz nie idzie tą drogą
Moment, w którym odpowiedzialny za wspólnotę lider – zarówno duchowny, jaki i świecki – mimo poczucia krzywdy i dotykającej go niesprawiedliwości decyduje się być posłuszny przełożonym, to najbardziej autentyczny papierek lakmusowy weryfikujący jego duchową dojrzałość i odpowiedzialność. Dlaczego? Bo głębokiej wiary, pokory i zaufania Bogu wymaga podporządkowanie się decyzjom, które – ujmując rzecz z naszej perspektywy – niszczą dzieło angażujące siły, serce, a często także całe nasze dotychczasowe życie. Wkraczamy wówczas na sprawdzoną drogę doskonałości, którą podążało przed nami wielu mistyków i świętych tej miary, co św. O. Pio, św. Szarbel, czy św. Jan Maria Vianney. To droga, której Bóg obficie błogosławi.
