Niewiele osób tak naprawdę wie, czym jest in vitro, ani jakie medyczne konsekwencje dla kobiety i dziecka niesie zapłodnienie pozaustrojowe.
W ten sposób, zamiast wytwarzanej w naturalnym cyklu miesięcznym jednej komórki jajowej, jajnik produkuje kilka takich komórek. Do jednego zabiegu in vitro przygotowuje się 6–8 zarodków (embrionów). – Większa liczba nie zwiększa skuteczności, mniejsza ją obniża. Kobiecie wszczepia się dwa zarodki. Wtedy o 25 proc. wzrasta prawdopodobieństwo ciąży bliźniaczej – mówi dr Wasilewski. Każda procedura in vitro łączy się ze śmiercią zarodków. – Technologia in vitro przewiduje selekcję embrionów. Można przyjąć, że około 50–70 proc. embrionów ludzkich jest niszczona – zauważa Bolesław Piecha, ginekolog-położnik. Część embrionów niewszczepionych kobiecie zamraża się z użyciem ciekłego azotu – w temperaturze minus 195,8 stopnia C, celem dalszego przechowywania. Wiadomo, że część zarodków nie przeżywa tego procesu, część ginie też w czasie rozmrażania.
Zagrożenia dla kobiety
Obowiązkiem kliniki prowadzącej zabiegi in vitro jest poinformowanie kobiety o wszystkich zagrożeniach związanych ze sztucznym zapłodnieniem. Trudno ocenić, w jakim stopniu placówki realizują ten wymóg. – U około 2–4 proc. kobiet poddawanych zabiegom in vitro jako powikłanie występuje zespół hiperstymulacji. Szczególnie podatne są kobiety szczupłe i w młodszym wieku – mówi prof. Chazan. U kobiety mogą wystąpić wtedy bóle brzucha, pojawienie się płynu w jamie otrzewnej, powiększenie jajników, wystąpienie płynu w opłucnej i osierdziu, a w późniejszym czasie może dojść do przedwczesnego wygaśnięcia czynności jajników.
Zdarzało się, że ciężka postać zespołu hiperstymulacji kończyła się śmiercią. – W Polsce kobiety z powikłaniami trafiają do państwowych placówek służby zdrowia, a ich leczenie jest bardzo kosztowne. W ten sposób NFZ spija piwo nawarzone przez prywatne kliniki – mówi prof. Chazan. Jednym z ważniejszych problemów in vitro jest ciąża wielopłodowa. Martin i wsp. wykazali, że do macicy transportowany był więcej niż jeden embrion w 88 proc. przeprowadzonych cykli w Europie w latach 1999–2000 (Nat. Vital. Stat. Rep. 2006; 55: 1–18. 23). W ciąży wielopłodowej ryzyko powikłań i śmiertelność dzieci przed urodzeniem i po urodzeniu zwiększa się z każdym kolejnym dzieckiem (Salihu i wsp. „Obstet. Gynecol.” 2003; 102: 679–684). Kobiety skarżą się na nadmierne wymioty, nadciśnienie, zakażenia dróg moczowych, anemię i cukrzycę (El-Toukhy i wsp. „Obstet. Gynecol.” 2006; 194: 322–331).
Irena Świerdzewska, "Idziemy"