Bp Czaja: Obecny synod jest szansą na uzdrowienie Kościoła

W najbliższą niedzielę Kościół w Polsce wchodzi w nowy etap programu duszpasterskiego. Jak możemy go realizować w praktyce i gdzie winny zostać położone główne akcenty?

Jest to finalny etap 3-letniego programu nt. Eucharystii. Hasło tego roku brzmi: „Posłani w pokoju Chrystusa”. Chodzi o ukazanie konsekwencji naszego czerpania z Eucharystii, przyjmowania Jezusa w Komunii świętej. Tak mamy dokonać przejścia od Eucharystii jako tajemnicy, w którą wierzymy i którą celebrujemy, do takiego z niej korzystania, by stała się zasadą nowego życia w nas. Będziemy szukać odpowiedzi: Jak żyć życiem Chrystusowym w codzienności i nim się dzielić, jak rozwijać eucharystyczny styl życia na co dzień.

Nie mniej istotnym zadaniem jest budzenie świadomości, że jesteśmy uczniami-misjonarzami, co tak często przypomina nam Franciszek, wołając o pastoralne nawrócenie pasterzy Kościoła i duszpasterskie nawrócenie parafii. Ten rok winien też w nas obudzić świadomość konieczności pójścia do tych, którzy na skutek pandemii nie wrócili do świątyń i przez to zrezygnowali z Eucharystii.

Kościół powinien być znacznie bardziej inkluzywny. Trzeba wyjść, przywoływać i zapraszać. Posłużę się przykładem. Odwiedzam pewną parafię, gdzie frekwencja wiernych w czasie pandemii spadła o 30 %, czyli o ok. 100 osób. Mówię do proboszcza: Ale przecież ty znasz tych ludzi. Czy poszedłeś do nich i zapytałeś, dlaczego nie wracają? Widzę zdziwienie i pada odpowiedź: Nie mam czasu, bo muszę zatroszczyć się o tych, co przychodzą.

I tu się ujawnia jak bardzo brakuje nam ducha misyjnego? Proboszcz rezygnuje z setki wiernych. To boli. Przecież chodzi o zbawienie tych ludzi. Ale ich pasterz tego nie widzi. Dla własnej wygody i oportunizmu. Kościół w Polsce jest zasiedziały i króluje zasada: jakoś tam będzie a do końca świata bramy piekielne go nie przemogą. Niektórzy księża irytują się na papieża Franciszka, bo ciągle mówi, że trzeba zmienić status quo, które tak bardzo cenimy.

Dziś musi być jak najwięcej wychodzenia pasterzy ku ludziom. Ileż mamy parafii pod wielkimi miastami, które się rozrosły, bo ludzie się tam budują. Ale często nie integrują się z parafią. Proboszczowie ku nim nie wychodzą. I ten rok ma to zmienić. Mam taką nadzieję.

Początek zaangażowanej służby i źródło ducha misyjnego to jednak żywa więź z Chrystusem. Chodzi o to, by żyć bardziej życiem Chrystusa. Tego ksiądz nie może zaniedbać, poczynając od adoracji na kolanach. I tego ksiądz musi dać przykład. Kapłan nie może spędzić dnia bez choćby krótkiej adoracji Najświętszego Sakramentu. Towarzyszenie Jezusowi jest wpisane w kapłańską tożsamość, tak samo zresztą jak misja.

Obserwujemy zmieniającą się sytuację Kościoła w Polsce. Największe problemy to załamanie międzypokoleniowego przekazu wiary, spadek dominicantes i powołań oraz wewnętrzne kryzysy w Kościele osłabiające jego autorytet. Co to wszystko oznacza i jaka winna być odpowiedź?

Rzeczywiście w ostatnich latach straciliśmy autorytet i wiarygodność. A poza tym straciliśmy wiele dusz, wielu wiernych. A nade wszystko straciliśmy kontakt z młodymi ludźmi. Problem nie polega tylko na tym, że ich w kościele nie ma. Największy problem jest z tym, że nie umiemy z nimi wejść w dialog.

Ponadto Kościół znajduje się pod silną kulturową presją. Znaleźliśmy się w sytuacji przypominającej wczesne chrześcijaństwo, kiedy Kościół funkcjonował w kulturze sobie obcej. Mamy więc sytuację Kościoła misyjnego.

Kolejne wyzwanie polega na tym, że znaleźliśmy się w kulturze cyfrowej. Pojawił się nowy, cyfrowy kontynent. Mamy za zadanie otworzyć się na ten kontynent. Jakoś próbujemy to robić, ale generalnie jesteśmy Kościołem nie nadążającym za tymi zmianami. Nie funkcjonujemy w przestrzeni cyfrowej na miarę potrzeb. Tymczasem odpowiedzią Kościoła na odkrycia geograficzne było m. in. Towarzystwo Jezusowe. I ruszyła wtedy wielka misja. Wobec równie wielkich wyzwań staje Kościół dziś.