Warszawa: Przed pomnikiem Gloria Victis w godzinę "W" oddano hołd powstańcom
Wiara w Boga, obok miłości Ojczyzny, była główną inspiracją dla znakomitej większości powstańców warszawskich do podejmowania czynów bohaterskich - mówił w poniedziałek podczas uroczystości przy pomniku Gloria Victis na Wojskowych Powązkach biskup polowy WP Wiesław Lechowicz.
Na stołecznych Powązkach w godzinę "W" przedstawiciele władz, w tym prezydent Andrzej Duda i premier Mateusz Morawiecki, prezes PiS Jarosław Kaczyński, a także weterani, mieszkańcy miasta, harcerze, oddali hołd powstańcom warszawskim.
O godz. 17, o której 1 sierpnia 1944 roku - 78 lat temu - rozpoczął się w Warszawie zryw powstańczy, zawyły syreny. Zgromadzeni przed pomnikiem Gloria Victis minutą ciszy uczcili pamięć powstańców. Odśpiewano Mazurka Dąbrowskiego i odegrano hejnał warszawski.
Następnie modlitwę w intencji poległych powstańców odmówił biskup polowy Wojska Polskiego Wiesław Lechowicz. Dla uczczenia 78. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego oddano także salwę honorową.
"Wiara w Boga, obok miłości Ojczyzny, była główną inspiracją dla znakomitej większości powstańców warszawskich do podejmowania czynów bohaterskich, nie wyłączając gotowości ofiarowania w imię wolności Ojczyzny swojego życia" - powiedział bp Lechowicz.
Jak mówił, powstańcy "nosili krzyż nie tylko na czołach, kreślony przez ich matki, ale przede wszystkim w swoich sercach". "Badania wskazują na to, że w około 350 miejscach stolicy celebrowana była msza św. w czasie Powstania Warszawskiego, dlatego i my, kierowani tą samą wiarą, skierujemy do Boga modlitwy, najpierw za tych, którzy oddali życie w czasie Powstania Warszawskiego po to, aby Polska mogła być niepodległa, suwerenna i wolna" - dodał.
Biskup polowy WP modlił się także za "nasz braterski naród ukraiński, który heroicznie walczy z najeźdźcą, z agresorem rosyjskim" prosząc o to, aby "także na tej ziemi zapanował pokój, i aby nasi sąsiedzi również mogli cieszyć się upragnioną wolnością".
Wieńce przed pomnikiem Gloria Victis złożyli m.in. prezydent Andrzej Duda, marszałek Sejmu Elżbieta Witek, marszałek Senatu Tomasz Grodzki, premier Mateusz Morawiecki, wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński, wicepremier, szef MON Mariusz Błaszczak, prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski. Delegacjom towarzyszyli uczestnicy powstania.
Oficjalną część obchodów na Powązkach Wojskowych zakończyło odprowadzenie wojskowej asysty honorowej i pocztów sztandarowych.
Po uroczystościach kwiaty na grobie gen. Antoniego Chruściela "Montera" złożył premier Mateusz Morawiecki.
Chwilę przed godziną "W" kwiaty na grobie "Montera" złożyli także prezydent Andrzej Duda, szef MON Mariusz Błaszczak, marszałek Sejmu Elżbieta Witek oraz przedstawiciele władz stolicy.
Uroczystości przed pomnikiem Gloria Victis stanowią kulminacyjny punkt obchodów rocznicy Powstania Warszawskiego.
Tradycja oddawania hołdu poległym w rocznicę powstania na Wojskowych Powązkach sięga czasów PRL, gdy ówczesne władze nie pozwalały na oficjalne uroczystości. Pomimo tego warszawiacy całymi rodzinami gromadzili się 1 sierpnia każdego roku wokół pomnika Gloria Victis i grobów poległych.
Obelisk Gloria Victis postawiono na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w drugą rocznicę zrywu w 1946 r. Autorką monumentu wyłonionego w konkursie jest łączniczka i żołnierz Powstania Warszawskiego Helena Kłosowicz. Wokół pomnika znajdują się mogiły powstańców, których ciała ekshumowano zaraz po wojnie z całej Warszawy.
Nazwa pomnika - "Chwała zwyciężonym" - jest nawiązaniem do opowiadania Elizy Orzeszkowej, poświęconego Powstaniu Styczniowemu, w którym autorka podkreśliła, że walczącym w imię wyzwolenia ojczyzny należy się cześć i szacunek, niezależnie od wyników walk.
