Nie bójcie się śmierci...
Starano się tłumaczyć, że to jest część jakiegoś Bożego planu i że śmierć nie jest końcem - mówi o kazaniach wygłaszanych podczas Powstania Warszawskiego dr Karol Mazur.
O Powstaniu Warszawskim wiemy bardzo dużo, ale wiedza o różnych aspektach tego wydarzenia wciąż jest wzbogacana: pojawiają się nowe listy, dokumenty, przedmioty, fotografie...
Tak, ale ze względu na to, że, niestety, przez całe dziesięciolecia Powstaniem nie zajmowano się naukowo, pewne rzeczy zostały nieodwracalnie stracone. Przede wszystkim nie spisano wielu relacji. Dokumenty, zwłaszcza Armii Krajowej, zostały poukrywane. Ci, którzy znali skrytki, przez lata, z oczywistych powodów, nikomu o tym nie wspominali i zabrali te tajemnice do grobu.
A czy jeśli chodzi o szeroko rozumiane zagadnienie religijności czasów Powstania Warszawskiego, jest coś, co pozostaje jakimś wyzwaniem dla historyków czy też wszystko jest już odkryte i wyjaśnione?
Myślę, że przydałoby się jakieś solidne opracowanie zawierające różne zestawienia analityczne. Badając wspomnienia z Powstania można byłoby zapytać o obraz utrwalonej w nich duchowości, tego jak się przejawiała czy też o wątek utraty wiary. Na razie znamy pojedyncze relacje czy świadectwa, ale brakuje opracowań syntetycznych, w których można by pokusić się także o jakieś choćby szacunkowe zestawienia statystyczne. Obawiam się bowiem, że na podstawie pojedynczych relacji historyk Kościołowi przychylny będzie wyciągał swoje wnioski, krytyczny zaś – zupełnie odmienne.
Myślę, że nie mamy jeszcze pełnego obrazu tej sfery powstańczej rzeczywistości. To jest zadanie do wykonania. Inna rzecz czy byłoby to możliwe do zrealizowania na podstawie zachowanych źródeł.
rozmawiał Tomasz Królak
***
Dr Karol Mazur - absolwent Instytutu Historycznego UW, stypendysta Uniwersytetu Notre Dame w USA. Od 2006 r. kieruje Działem Edukacyjnym Muzeum Powstania Warszawskiego. Autor licznych scenariuszy lekcji i innych materiałów dydaktycznych o Powstaniu Warszawskim.
