Przyznano alternatywne noble
Obrończyni praw człowieka i adwokatka z Czadu Jacqueline Moudeina, amerykańska akuszerka Ina May Gaskin i międzynarodowa organizacja Grain, walcząca o prawa małorolnych chłopów, otrzymają w tym roku tzw. „alternatywne nagrody Nobla”.
Laureaci podzielą między sobą 150 tysięcy euro. Nastąpi to po wręczeniu nagród w poniedziałek 5 grudnia w Sztokholmie.
Prawniczce z Czadu wyróżnienie to przyznano za „niezmordowany wkład” na rzecz ofiar dyktatury w jej kraju i obrony praw człowieka w Afryce, głosi komunikat jury fundacji „Right Livelihood”.
Po raz pierwszy „alternatywny Nobel” trafi do Chin. Niedotowaną nagrodę honorową otrzymał pochodzący z tego kraju Huang Ming za aktywność w dziedzinie energii słonecznej.
Nagrodę, której fundatorem jest niemiecko-szwedzki dziennikarz i filantrop Jakob Carl von Uexküll, przyznano dotychczas – od 1980 roku – 140 osobom z niemal 60 krajów, które „swoim działaniem odpowiedziały na najpilniejsze wyzwania, przed którymi stoi ludzkość“.
Laureatami byli m.in. brazylijski teolog Leonardo Boff (w 2001) i Bianca Jagger (2004) z Nikaragui za działalność na rzecz praw człowieka i sprawiedliwości społecznej. Jednym z czworga zdobywców nagrody w 2010 został pochodzący z Austrii biskup brazylijskiej prałatury terytorialnej – Erwin Kräutler za wielkie zaangażowanie w obronę praw ludności tubylczej w Amazonii oraz za wkład w zachowanie przed zniszczeniem tropikalnych lasów Amazonii.
Twórca nagrody – Jakob von Uexküll (ur. 19 sierpnia 1944 w Uppsali) jest wnukiem biologa Jakoba Johanna von Uexkülla. Jego matka była Szwedką, ale wychowywał się w Hamburgu. Studiował filozofię, ekonomię i nauki polityczne na Uniwersytecie Oksfordzkim, ma obywatelstwo niemieckie i szwedzkie. W latach 1984-89 reprezentował niemiecką Partię Zielonych w Parlamencie Europejskim, później wchodził w skład kierownictwa niemieckiego Greenpeace.
Podobnie jak sto lat wcześniej Alfred Nobel, również von Uexküll odziedziczył duży majątek rodzinny, ponadto jako namiętny filatelista dorobił się znacznego i cennego zbioru znaczków pocztowych, które następnie sprzedał. Z tych pieniędzy utworzył w 1980 Fundację Right Livelihood (Słuszne [lub uczciwie zarobione] środki do życia) i ufundował nagrodę o tej samej nazwie, przyznawaną – w odróżnieniu od Nagrody Nobla, która honoruje osiągnięcia naukowe, literackie i pokojowe – za osiągnięcia w działaniach humanitarnych na rzecz ludzkości. Dlatego jest ona nazywana „alternatywną nagrodą Nobla”.
Pierwszymi jej laureatami byli w 1980 Hassan Fathy z Egiptu za koncepcje przedstawione w książce „Architektura dla biednych” oraz międzynarodowa organizacja Plenty International Stephen Gaskin, działająca w Stanach Zjednoczonych, Lesotho i Gwatemali, propagująca programy pomocowe dla potrzebujących zarówno w krajach bogatej Północy, jak i biednego Południa.
