Ukraina: dowódca UPA nie jest bohaterem
Naczelny Sąd Administracyjny Ukrainy (NSAU) uznał we wtorek, że dekret o przyznaniu tytułu Bohatera Ukrainy dowódcy Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA) Romanowi Szuchewyczowi był niezgodny z prawem.
NSAU utrzymał tym samym wyrok odbierający Szuchewyczowi tytuł Bohatera Ukrainy, który w ubiegłym roku wydał okręgowy sąd administracyjny w Doniecku.
Decyzję tę zaskarżył wówczas autor dekretu, były prezydent Wiktor Juszczenko. We wtorek apelacja, którą Juszczenko złożył wraz z żyjącym synem Szuchewycza, Jurijem, została odrzucona.
Doniecki okręgowy sąd administracyjny uchylił dekret o nadaniu Szuchewyczowi tytułu Bohatera Ukrainy w kwietniu 2010 r. Pozew w tej sprawie złożył profesor Donieckiego Uniwersytetu Medycznego Anatolij Sołowiow. Jego adwokat Wołodymyr Ołencewycz argumentował, że według ukraińskiego prawa tytuł Bohatera Ukrainy może otrzymać tylko osoba będąca obywatelem Ukrainy.
Ołencewycz wskazywał, że Szuchewycz nie był obywatelem Ukrainy, gdyż zginął w 1950 r., a w tym czasie takie państwo nie istniało.
Prezydent Juszczenko wydał dekret o pośmiertnym uhonorowaniu Szuchewycza w 2007 r. Jego następca Wiktor Janukowycz od początku swej prezydentury deklarował, że decyzja ta, jak i dekret z 2010 r. o przyznaniu tytułu Bohatera Ukrainy przywódcy ukraińskich nacjonalistów Stepanowi Banderze, zostanie anulowana.
Juszczenko oświadczał w odpowiedzi, że dekretów tych nie można unieważnić, dopóki w tej sprawie nie wypowie się Sąd Konstytucyjny. Instytucja ta odmówiła zajmowania się tą kwestią.
Generał Roman Szuchewycz, pseudonim Taras Czuprynka, urodził się 30 czerwca 1907 roku w Krakowcu, we wschodniej Galicji. Jako członek Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) był w latach 1934-37 więziony przez władze polskie za działalność terrorystyczną.
W czasie drugiej wojny światowej współorganizował bataliony ukraińskie w służbie niemieckiej - Roland i Nachtigall. W 1943 roku stanął na czele UPA, którą dowodził do swej śmierci - zginął otoczony przez wojska NKWD 5 marca 1950 roku w Biłohoroszczy koło Lwowa.
UPA walczyła podczas II wojny światowej zarówno przeciwko Niemcom, jak i ZSRR. Od wiosny 1943 r. prowadziła także działania zbrojne przeciwko ludności polskiej Wołynia, Polesia i Galicji Wschodniej, zmierzające do jej całkowitego usunięcia z tych terenów. Oblicza się, że jej ofiarą padło ok. 100 tys. Polaków.
