Dlaczego 90 proc. oskarżonych o czary stanowiły kobiety? Czy kościelni inkwizytorzy spalili kogoś na stosie za uprawianie czarów? I dlaczego w krajach protestanckich spłonęło więcej czarownic niż w krajach katolickich? Na te i wiele innych pytań odpowiada o. Tomasz Gałuszka OP w 7. odcinku rozmów o historii inkwizycji.
Jacek Dziedzina: To naprawdę dominikanie zaczęli całe to szaleństwo z polowaniem na czarownice? Tak twierdziła w swoich pracach m.in. Małgorzata Pilaszek, dodając: „Dominikanie musieli znaleźć sobie jakiś nowy cel, by nie popaść w dezintegrację”.
O. Tomasz Gałuszka OP: Tak to już w życiu jest, że jak człowiek nie ma wystarczającej wiedzy, to najczęściej udziela bardzo szybkich, zero-jedynkowych odpowiedzi. Natomiast z czasem, im więcej wiemy, tym lepiej widzimy, jak bardzo to wszystko skomplikowane. I tak jest również z różnymi teoriami na temat przyczyn witchcraze, tej obsesji na punkcie czarownic. Oczywiście, mamy wśród dominikanów bardzo wyraziste osobowości związane z tematyką czarownic, zwłaszcza Heinricha Kramera, autora Malleus Maleficarum, czyli „Młota na czarownice”. Natomiast sprowadzanie tego tylko do dominikanów jest gigantycznym uproszczeniem.
Prawdziwe polowanie na czarownice zaczęło się dopiero w czasach nowożytnych, w XVI wieku, jednak już w XIV wieku podręczniki dla prowadzących procesy o herezję uwzględniały również czary.
Ale czarownice nie były jeszcze targetem w procedurach inkwizycyjnych. Nie żeby nie było osób praktykujących czary – po prostu Kościół nie miał wypracowanego stanowiska odnośnie do tego, czy czary są rzeczywistym działaniem diabła. W średniowieczu nie było wśród teologów przekonania, że czary wywołują realne skutki, tak jak w przypadku herezji, która wykrzywia jakąś prawdę o Bogu i realnie szkodzi zarówno heretykowi, jak i społeczeństwu.
To dla nas sygnał, że cenisz rzetelne dziennikarstwo jakościowe. Czytaj, oglądaj i słuchaj nas bez ograniczeń.
Jacek Dziedzina Zastępca redaktora naczelnego, w „Gościu” od 2006 roku, specjalizuje się w sprawach międzynarodowych oraz tematyce związanej z nową ewangelizacją i życiem Kościoła w świecie; w redakcji odpowiada m.in. za kierunek rozwoju portalu tygodnika i magazyn "Historia Kościoła"; laureat nagrody Grand Press 2011 w kategorii Publicystyka; ukończył socjologię na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, pracował m.in. w Instytucie Kultury Polskiej przy Ambasadzie RP w Londynie, prowadził również własną działalność wydawniczą.