„Synodalność nie jest celem sama w sobie”. Co proponuje dokument końcowy Synodu o synodalności

Dokument końcowy zaznacza, że „synodalność nie jest celem sama w sobie”. Misją Kościoła jest bowiem ewangelizacja. Ale obie – synodalność i misja – są ze sobą bezpośrednio powiązane: „misja oświetla synodalność, a synodalność prowadzi do misji”. Choć historycznie terminy „synodalność” i „synodalny” wywodzą się ze starożytnej i stałej praktyki kościelnej gromadzenia się na synodzie, autorzy dokumentu piszą, że „dzięki doświadczeniom ostatnich lat znaczenie tych terminów zostało lepiej zrozumiane i jeszcze bardziej doświadczone”. Synodalność to droga chrześcijan, razem z Chrystusem i ku królestwu Bożemu, w jedności ze wszystkimi. Polega na wzajemnym słuchaniu, dialogu, wspólnotowym rozeznawaniu, budowaniu konsensusu jako wyrazu obecności żywego Chrystusa w Duchu Świętym oraz zróżnicowanej współodpowiedzialności za podejmowane decyzje. Tak pojęta synodalność jest więc „drogą odnowy duchowej i reformy strukturalnej”, a jej cel to uczynienie Kościoła bardziej misyjnym i partycypacyjnym (uczestniczącym). Synodalność wyznacza trzy odrębne aspekty życia Kościoła. Po pierwsze, odnosi się do specyficznego, wspólnotowego stylu myślenia, rozeznawania i działania w Kościele, który charakteryzuje jego życie i misję, wyrażając jego naturę jako wspólną drogę i gromadzenie się Ludu Bożego zwołanego przez Pana w celu głoszenia Ewangelii. Dokonuje się to poprzez wspólnotowe słuchanie słowa i celebrację Eucharystii, braterstwo komunii oraz współodpowiedzialność i uczestnictwo całego Ludu Bożego na różnych poziomach i w rozróżnieniu odmiennych posług. Po wtóre, z teologicznego i kanonicznego punktu widzenia, synodalność oznacza te struktury i procesy kościelne, w których synodalna natura Kościoła wyraża się w podobny sposób na poziomie instytucjonalnym, na różnych poziomach jego realizacji – lokalnym, regionalnym, powszechnym. Służą one autorytatywnemu rozeznaniu Kościoła, wezwanemu do nadania kierunku, w którym winien podążać, słuchając Ducha Świętego. I w końcu, synodalność to pewne wydarzenia, na które Kościół zwoływany jest zgodnie ze specjalnymi procedurami, angażując Lud Boży pod przewodnictwem biskupów. We wszystkich aspektach synodalności istotny jest prymat łaski: „jeśli brakuje osobistej i wspólnotowej głębi duchowej, synodalność zostaje zredukowana do środka organizacyjnego”, gdyż duchowość synodalna wyrasta z działania Ducha Świętego i wymaga słuchania słowa Bożego, kontemplacji i nawrócenia serca.