Heretyk zasługuje na proces
Pojawienie się procedury inkwizycyjnej to był skok cywilizacyjny: przejście od samosądów czy ordaliów do realnego rozumnego osądu. Od oskarżenia o herezję i następnie wrzucenia do wody czy nakazu biegania z rozpalonym prętem w celu „sprawdzenia” niewinności za pomocą „siły wyższej”, do oskarżenia o herezję i dania możliwości wykazania swojej niewinności – mówi o. Tomasz Gałuszka OP w drugim odcinku rozmów o źródłach i historii inkwizycji.
Jacek Dziedzina: Przeciętny XXI-wieczny konsument treści medialnych pojęcie inkwizycji spontanicznie łączy z Kościołem w średniowieczu. Uznaje, że to rzeczywistość naturalnie związana z Kościołem i w jego ramach funkcjonująca. Historyk podziela taką perspektywę?
O. Tomasz Gałuszka OP: Z pewnością odpowiedź w rodzaju: „Inkwizycja to dzieło Kościoła” nie oddaje prawdy o tym zjawisku. Jako historyk powiem tak: procedura inkwizycyjna była nowatorskim sposobem radzenia sobie z tym, co wydarzyło się w wiekach XI i XII, kiedy na nowo pojawił się problem herezji, rozumianej jako błąd w rozumowaniu w sprawach wiary.
Herezje nie pojawiły się jednak nagle w XI wieku.
Oczywiście, ale ludzie wtedy zaczęli na nowo interesować się kwestią błędów w myśleniu, błędnymi poglądami, za którymi podążała błędna praktyka. Ostatnie prawdziwe, wielkie herezje, kiedy ludzi naprawdę ten problem interesował, wystąpiły w IV wieku. To wiek, w którym chrześcijaństwo stało się już oficjalną religią Cesarstwa Rzymskiego, wiek, w którym działali wybitni intelektualiści chrześcijańscy, a więc ludzie, którzy rozumieją, że wielkość człowieka polega na tym, iż jest jedyną na tym świecie istotą myślącą, zdolną do kontemplacji. I kiedy pojawią się heretycy, czyli ludzie, którzy błądzą w myśleniu i działaniu, będą powstawały całe traktaty, wymierzone a to w manichejczyków, a to w donatystów i innych.
To dla nas sygnał, że cenisz rzetelne dziennikarstwo jakościowe. Czytaj, oglądaj i słuchaj nas bez ograniczeń.
W subskrypcji otrzymujesz
- Nieograniczony dostęp do:
- wszystkich wydań on-line tygodnika „Gość Niedzielny”
- wszystkich wydań on-line on-line magazynu „Gość Extra”
- wszystkich wydań on-line magazynu „Historia Kościoła”
- wszystkich wydań on-line miesięcznika „Mały Gość Niedzielny”
- wszystkich płatnych treści publikowanych w portalu gosc.pl.
- brak reklam na stronach;
- Niespodzianki od redakcji.
Jacek Dziedzina
Zastępca redaktora naczelnego, w „Gościu” od 2006 roku, specjalizuje się w sprawach międzynarodowych oraz tematyce związanej z nową ewangelizacją i życiem Kościoła w świecie; w redakcji odpowiada m.in. za kierunek rozwoju portalu tygodnika i magazyn "Historia Kościoła"; laureat nagrody Grand Press 2011 w kategorii Publicystyka; ukończył socjologię na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, pracował m.in. w Instytucie Kultury Polskiej przy Ambasadzie RP w Londynie, prowadził również własną działalność wydawniczą.
