Bł. Pius IX – „więzień Watykanu”

Błogosławiony Pius IX, który pełnił urząd biskupa Rzymu od 1846 do 1878 roku przekonał się na własnej skórze o sile rażenia powiedzenia „Obyś żył w ciekawych czasach”.

Ponieważ chorował na padaczkę, 10 kwietnia 1819 przyjął święcenia z zaznaczeniem, że może celebrować Eucharystię jedynie w obecności drugiego kapłana. 16 czerwca 1846 został wybrany na następcę Piotra. Utworzył ponad dwieście nowych diecezji zwłaszcza w Ameryce Łacińskiej, Stanach Zjednoczonych i koloniach brytyjskich, ustanowił Patriarchat Jerozolimy.

Jego pontyfikat, który trwał aż 31 lat, 7 miesięcy i 21 dni przypadł na pełen politycznych zawirowań okres, gdy we Włoszech wrzało, a dotychczasowe instytucje legły w gruzach. To on w 1870 roku, gdy wojska włoskie przedarły się przez mury Rzymu i uznały to miasto za część nowego państwa, ogłosił się „więźniem Watykanu” i aż do śmierci (po ośmiu latach) nie opuścił okolic bazyliki świętego Piotra.

Gdy wcześniej w 1848 roku zmuszono go do nadania Państwu Kościelnemu konstytucji i poparcia idei dwuizbowego włoskiego parlamentu, który odmówił przyłączenia się do wojny z Austrią, papież, chcąc zachować neutralność, nie zajął żadnego stanowiska. Władze potraktowały to jako zdradę, wybuchły protesty, a gdy zamordowano ministra sprawiedliwości Pellegrino Rossiego, a rewolucjoniści oblegli Kwirynał, Pius IX salwował się ucieczką do Gaety. Powrócił do Wiecznego Miasta 12 kwietnia 1850 roku dzięki pomocy wojsk francuskich, a gdy zaproponowano mu suwerenność Rzymu i stałą dotację, jeśli zrezygnuje z Państwa Kościelnego, nie przyjął tych warunków i przez dekadę był pod kuratelą wojsk francuskich. Wybuch wojny francusko-pruskiej zmusił Francję do wycofania garnizonu. Wojska włoskie zajęły Rzym. Rząd włoski przyznał papieżowi prawa nietykalności, suwerenności i roczną rentę, lecz ten odmówił. Aż do 1929 roku papieże byli nazywani „więźniami Watykanu”.

To Pius IX pozwolił na połączenie Watykanu z resztą miasta koleją żelazną i na gazowe oświetlenie ulic. Nadał charakterystyczny rys kultowi maryjnemu. W Lourdes na pytanie, kim jest Piękna Pani, Maryja miała odpowiedzieć Que soy era Immaculada Councepciou. Bernadetta Soubirous zapamiętała te słowa, nie mając pojęcia o tym, że cztery lata wcześniej 8 grudnia 1854 roku Pius IX uroczyście ogłosił dogmat o Niepokalanym Poczęciu.

To on „odkrył na nowo” pochodzący z przełomu XIV i XV wieku obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Po wiekach ukrycia w rzymskiej kaplicy augustianów nakazał przenieść go uroczyście do kościoła redemptorystów, a w 1866 roku nadał wizerunkowi papieskie korony.

A słynne nabożeństwo majowe? W 1787 roku jezuita o. Muzzarelli wydał broszurkę, w której propagował to nabożeństwo, które sam prowadził w rzymskim kościele zakonu Il Gesu. W 1859 r. Pius IX zatwierdził jego obowiązującą do naszych czasów formę.

Papież zmarł 7 lutego 1878 roku. Spoczął w bazylice św. Wawrzyńca za Murami.