Najmłodsi bohaterowie. Historie dzieci broniących polskiej niepodległości od X do XXI wieku

To fragment prywatnych zapisków z obrony Grodna przed Sowietami (1939), którzy walczących Polaków traktowali jako żywe tarcze dla swoich czołgów. Tadek stał się legendą i symbolem obrony Grodna. Generał Sikorski w 1941 roku nazwał ofiary tej obrony „nowymi Orlętami”. „Weźcie książkę polskiej ziemi i ściśnijcie, a z niej poleci krew” – mówił w 1976 roku do polskiej młodzieży bp Jan Michalski. Zilustrowana fotografiami dokumentalna, publicystyczna praca historyków i teologa tworzy monografię najmłodszych bohaterów niepodległości, pokoleń od X do XXI wieku. To gigantyczna, przejmująca antologia opowieści biograficznych, świadectw dziecięcego patriotyzmu, ukazująca cierpienie dzieci od czasów Mieszka, który musiał zgodzić się na oddanie cesarzowi kilkuletniego syna Bolesława jako zakładnika, po stan wojenny i najmłodszą jego ofiarę – siedemnastolatka, który powiedział rodzicom: „Ja się ich nie boję. Nie będę żył na kolanach. Umrę, stojąc”. Książka pokazuje, że można się uczyć historii inaczej niż w szkole, poświęcając to, co ma się najdroższego, Bogu i ojczyźnie. Uczyć się nie tylko od rodziców, ale i rówieśników. Czy można to robić już od najmłodszych lat? „Kiedy dziecku zabijają na jego oczach rodziców, to jakby świat zabijali, razem ze słońcem, księżycem, drzewem, polem, zeszytem, lalką” – cytują autorzy Annę Janko, córkę poetki Teresy Ferenc, cudem ocalałej jako dziecko z pacyfikacji wsi Sochy.