Pierwsze – kochaj Boga, drugie – kochaj bliźniego.
Bo „na tych dwóch przykazaniach zawisło całe Prawo i Prorocy” – tłumaczy Jezus swoim słuchaczom. I wszyscy to przyjmujemy. Tyle że dziś dla wielu wymóg miłości właściwie nic nie znaczy. W imię miłości zdradza się żonę, w imię dobra rodziny i zadbania o jej byt oszukuje innych, w imię dobra wspólnego prowadzi pełną oszczerstw kampanię wyborczą. A miłość, zarówno Boga, jak i bliźniego, to konkret – czytamy w Księdze Wyjścia. Są czyny – ostrzega Bóg – które miłości przeczą. Niezależnie od tego, jak szczytne towarzyszą im deklaracje.
Fragment Księgi Wyjścia wyznaczony na dzisiejszą niedzielę to część szerszego wywodu, jaki słyszy Izrael pod górą Synaj; ukonkretnienie ogólnych przykazań Dekalogu. Warto przeczytać całość (Wj 20-23). Nie gnęb przybysza, nie krzywdź sieroty i wdowy, nie uprawiaj lichwy i nie bądź okrutnie bezwzględny wobec ubogiego to uszczegółowienie ogólnych wskazań „nie zabijaj” czy „nie kradnij”. Bardzo ważny jest kontekst, w jakim zostały wypowiedziane: zawarcie przymierza między Izraelem i Bogiem. Zauważmy: Bóg niczego Izraelowi nie narzuca. Proponuje układ: Ja będę się wami opiekował, będę bronił was przed nieprzyjaciółmi, a wy będziecie przestrzegali mojego prawa. Któż by nie przystał na taką umowę: opieka wszechmocnego Boga w zamian za przestrzeganie mądrego i dobrego prawa? Przymierze zostało zawarte. A Bóg stał się gwarantem tego, że każdy niesprawiedliwie przez bliźnich potraktowany u Niego znajdzie sprawiedliwość. Szczególnie mocno kwestia ta wybrzmiewa, gdy Bóg grozi uciskającym sieroty i wdowy, że ich bliscy niebawem sierotami i wdowami mogą zostać.
Dla nas, żyjących w Nowym Przymierzu, to przypomnienie: miłość Boga i miłość bliźniego to zawsze konkret. Bóg nie zadowala się pustymi deklaracjami, ale oczekuje, że nasze postępowanie w konkretnych sytuacjach zawsze będzie realizowaniem owych zasad. Warto też pamiętać, zwłaszcza dziś, gdy tylu powtarza: „Bóg nie karze”, że On dostrzega różnicę między krzywdzonym a krzywdzicielem.
Andrzej Macura