Relikty kościoła wczesnogotyckiego z XIV wieku i późnoromańskiego z pierwszej połowy XIII wieku odkryto podczas prac archeologicznych w kruchcie kościoła farnego w Gubinie - przekazała PAP Anna Dziadek z warsztatu konserwatora Fara Gubin.
Bardzo dobrze zachowane fragmenty pierwszej XIV-wiecznej świątyni odsłonięto już na głębokości 65-70 cm pod posadzką. Odkryto m.in górne partie fundamentów zachodniej fasady budynku, a także zawiasy drzwi otwierających się pierwotnie do środka świątyni. Po stronie północnej i południowej od wejścia zachowały się przyziemia dwóch wież, które tworzyły zachodnie skrzydło bazyliki.
Relikty kolejnej świątyni odsłonięto na głębokości około 200 cm poniżej posadzki. Znaleziono tam dwa stopnie schodów - ceramiczny i z płyt kamiennych, prowadzących do późnoromańskiego kościoła wybudowanego w pierwszej lub drugiej ćwierci XIII stulecia.
Dookoła i nad reliktami świątyń znaleziono także fragmenty późnośredniowiecznej(XIV-XV w), nowożytnej (XVI-XVIII) i współczesnej (XIX-XX wiek) ceramiki, płytki posadzkowe, różnego rodzaju cegły, dachówki, resztki barwionych w masie szkieł witrażowych, fragmenty szklanych naczyń, węgle oraz ślady spalenizny.
Prace archeologiczne trwają na terenie gubińskiej fary od marca 2011 roku i prowadzone są pod kierunkiem dr Jarosława Lewczuka w ramach projektu "Wieża Kościoła Farnego w Euromieście Gubin-Guben".
W tym roku rozpoczęły się też prace budowlane związane z renowacją wieży kościoła farnego, w której powstanie punkt widokowy oraz wystawa dotycząca historii miasta.
Renowacja zabytkowego kościoła to element zacieśniania kontaktów między mieszkańcami polskiego Gubina i niemieckiego Guben.
Na rzecz odbudowy kościoła, od 2005 roku, wspólnie działają polska Fundacja Fara Gubińska i niemieckie Stowarzyszenie Wspierające.
Po remoncie powstanie centrum spotkań polsko-niemieckich, w którym mają się odbywać m.in. wystawy, koncerty, nabożeństwa ekumeniczne.
Przedsięwzięcie związane z renowacją wieży to koszt ok. 2 mln zł; 85 proc. tej kwoty pochodzi ze środków unijnych (programu Europejskiej Współpracy Terytorialnej).
Pierwsze wzmianki o kościele farnym pochodzą z 1324 roku. Został on wzniesiony w stylu romańskim, w formie trójnawowej bazyliki. Po zniszczeniach wywołanych trzęsieniami ziemi w XIV wieku, obiekt rozebrano, a w jego miejscu rozpoczęto budowę nowego gotyckiego kościoła. Ostatecznego kształtu budowla nabrała w 1844 roku. Obiekt fary został zniszczony podczas walk toczących się w mieście od lutego do kwietnia 1945 r.