Uroczystość Zwiastowania Pańskiego to w Kościele katolickim w Polsce Dzień Świętości Życia

Uroczystość Zwiastowania została wprowadzona w Kościele Wschodnim w V wieku. Na Zachodzie przyjęła za czasów papieża św. Grzegorza Wielkiego, który zmarł w roku 604. Święto w Konstantynopolu potwierdzone jest w VI w., w Antiochii pod koniec VI w., a w Jerozolimie w I połowie VII w.

Od początku uroczystość miała w Kościele wysoką rangę, była bowiem uważana za "święto Pańskie". Papież św. Sergiusz I (687-701) polecił, aby w święto Zwiastowania, podobnie jak w święto Ofiarowania Pana Jezusa, Narodzenia i Zaśnięcia Maryi wychodziła procesja z litanią z kościoła św. Hadriana do bazyliki Matki Bożej Większej.

Czytaj też: Ks. prof. Skrzypczak: wartość ludzkiego życia jest niezmienna, nawet kiedy człowiek doświadcza cierpienia

W IV wieku w Nazarecie Żyd - Józef z Tyberiady, który przeszedł na chrześcijaństwo wzniósł bazylikę Zwiastowania Pańskiego. Kościół powstał na miejscu, gdzie według tradycji miał stać dom Świętej Rodziny. Krzyżowcy na tym miejscu wystawili większą i bardziej okazałą bazylikę, która przetrwała do 1955 r., kiedy franciszkanie wystawili nową, w obecnym kształcie. Świątynia należy obecnie w całości do Kustodii Ziemi Świętej (jednostka administracyjna franciszkanów), czyli jest kościołem katolickim.

Miejsce to nawiedziło trzech papieży: Paweł VI, Jan Paweł II i Benedykt XVI.

Bazylika Zwiastowania Pańskiego dzieli się na dwa odrębne kościoły - górny, bardzo nowoczesny, i dolny. Kościół dolny obejmuje Grotę Zwiastowania oraz pozostałości starożytnych ruin znajdujących się pod bazyliką. Grota jest fragmentem litej skały, wzmocnionej w kilku miejscach kolumnami i murami. W jej centrum stoi ołtarz a na nim jest łaciński napis - VERBUM CARO HIC FACTUM EST (Tutaj Słowo ciałem się stało). Natomiast kościół górny jest nowoczesną świątynią. Oba poziomy są ze sobą połączone.

Czytaj też: Pocałunki dla Maryi

Papież Franciszek wezwał w tym roku wiernych na świecie, aby 25 marca ponowili akt poświęcenia świata Matce Bożej. "Niestrudzenie zawierzajmy sprawę pokoju Królowej Pokoju. Dlatego pragnę zachęcić każdego z wiernych i każdą wspólnotę, zwłaszcza grupy modlitewne, do odnowienia każdego 25 marca aktu poświęcenia Matce Bożej, ponieważ jest ona matką i może nas wszystkich zachować w jedności i pokoju" - powiedział papież w czasie środowej audiencji. Dodał, żeby nie zapominać "o udręczonej Ukrainie, która bardzo cierpi".

W odpowiedzi na wezwanie papieża św. Jana Pawła II, Episkopat Polski w 1998 r. ustanowił uroczystość Zwiastowania Pańskiego - Dniem Świętości Życia. Jego celem jest budzenie wrażliwości na sens i wartość ludzkiego życia od poczęcia aż do naturalnej śmierci.

W encyklice "Evangelium vitae" ("Ewangelia Życia") z 1995 r. papież wskazał na konieczność "budzenia w sumieniach, w rodzinach, w Kościele i społeczeństwie świeckim wrażliwości na sens i wartość ludzkiego życia w każdym momencie i w każdej kondycji".

Podkreślił, że "życie człowieka pochodzi od Boga, jest Jego darem, Jego obrazem i odbiciem (). Bóg jest jedynym Panem tego życia: Człowiek nie może nim rozporządzać".

Czytaj też: Scena zwiastowania była już przygotowana 

"Nikt nie może się domagać, aby popełniono ten akt zabójstwa wobec niego samego lub wobec innej osoby powierzonej jego pieczy, nie może też bezpośrednio ani pośrednio wyrazić na to zgody. Żadna władza nie ma prawa do tego zmuszać ani na to przyzwalać" - zastrzegł Jan Paweł II.

Ostrzegł, że kiedy "zanika wrażliwość na Boga, zostaje też zagrożona i zniekształcona wrażliwość na człowieka". "Konsekwencją tego jest materializm praktyczny, który sprzyja rozpowszechnianiu się indywidualizmu, utylitaryzmu i hedonizmu" - wskazał.

"Kryterium szacunku, bezinteresowności i służby - zostaje zastąpione przez kryterium wydajności, funkcjonalności i przydatności: drugi człowiek jest ceniony nie za to, kim +jest+, ale za to, co "posiada, czego dokonuje i jakie przynosi korzyść" - napisał papież.

Zaznaczył w dokumencie, że "badania prenatalne nie wzbudzają obiekcji moralnych, o ile są podejmowane w celu wskazania ewentualnych terapii, których podjęcia wymaga zdrowie dziecka nienarodzonego. Zastrzegł, że jeśli służą wykonywania przerwania ciąży wówczas mamy odczynienia z aborcją eugeniczną.

Zwrócił uwagę, że eutanazję usprawiedliwia się nie tylko rzekomym współczuciem dla cierpiącego pacjenta, ale czasem także racjami utylitarystycznymi, nakazującymi unikanie nieproduktywnych wydatków, które nadmiernie obciążają społeczeństwo. Zamaskowaną formą eutanazji nazwał pobierania organów do przeszczepu od dawców, zanim jeszcze zostaliby uznani według obiektywnych i adekwatnych kryteriów za zmarłych.

Papież zaznaczył, że "uprawniona obrona (życia-PAP) może być nie tylko prawem, ale poważnym obowiązkiem tego, kto jest odpowiedzialny za życie drugiej osoby, za wspólne dobro rodziny lub państwa".

Przyznał, że "konieczność odebrania napastnikowi możliwości szkodzenia prowadzi czasem do pozbawienia go życia". "W takim przypadku spowodowanie śmierci należy przypisać samemu napastnikowi, który naraził się na nią swoim działaniem, także w sytuacji, kiedy nie ponosi moralnej odpowiedzialności ze względu na brak posługiwania się rozumem" - wyjaśnił Jan Paweł II.

Zwrócił uwagę, że przerywanie ciąży często określane jest słowem "zabieg", co "zmierza do ukrycia jego prawdziwej natury i złagodzenia jego ciężaru w świadomości opinii publicznej".

Zastrzegł, że "żadna okoliczność, żaden cel, żadne prawo na świecie nigdy nie będą mogły uczynić godziwym aktu, który sam w sobie jest niegodziwy, ponieważ sprzeciwia się prawu Bożemu, zapisanemu w sercu każdego człowieka, poznawalnemu przez sam rozum i głoszonemu przez Kościół".

Podkreślił, że "wykorzystywanie embrionów i płodów ludzkich, jako przedmiotu eksperymentów jest przestępstwem przeciw ich godności istot ludzkich, które mają prawo do takiego samego szacunku jak dziecko już narodzone i jak każdy człowiek".

Papież potępił także praktykę "wykorzystywania embrionów i płodów ludzkich jeszcze żywych - czasem wyprodukowanych +specjalnie w tym celu w drodze zapłodnienia+ w probówce - jako +materiału biologicznego+ do wykorzystania, jako źródła organów albo tkanek do przeszczepów, służących leczeniu niektórych chorób". Zaznaczył, że "zabójstwo niewinnych istot ludzkich, nawet, gdy przynosi korzyść innym, jest aktem absolutnie niedopuszczalnym".

Zastrzegł, że "należy odróżnić eutanazję od decyzji o rezygnacji z tak zwanej +uporczywej terapii+, czyli zabiegów medycznych, które przestały być adekwatne do realnej sytuacji chorego, ponieważ nie są już współmierne do rezultatów". Zwrócił uwagę, że już papież Pius XII dozwolił uśmierzanie bólu za pomocą narkotyków, nawet gdy w konsekwencji prowadzi to do ograniczenia świadomości i skrócenia życia, +jeżeli nie istnieją inne środki+".

Jan Paweł II odniósł się w encyklice do postawy polityków wobec życia. "Jeśli nie byłoby możliwe odrzucenie lub całkowite zniesienie ustawy o przerywaniu ciąży, parlamentarzysta, którego osobisty absolutny sprzeciw wobec przerywania ciąży byłby jasny i znany wszystkim, postąpiłby słusznie, udzielając swego poparcia propozycjom, których celem jest ograniczenie szkodliwości takiej ustawy i zmierzających w ten sposób do zmniejszenia jej negatywnych skutków na płaszczyźnie kultury i moralności publicznej" - wskazał papież.

W Dniu Świętości Życia Kościół katolicki zwraca uwagę na dar ludzkiego życia. Wzywa rodziny i osoby samotne, a także organizacje rodzinne i wspólnoty katolickie, by zbierały się na modlitwie i dziękowały Bogu za dar życia.

W stołecznym sanktuarium Jasnogórskiej Matki Życia (kościół pw. Ducha Świętego) podczas eucharystii będzie można złożyć przyrzeczenie Duchowej Adopcji Dziecka Poczętego.