Twarze Astrid Lindgren

Jurorzy spodziewali się, że „Zwierzenia Britt-Mari” są dziełem znanej pisarki. Kiedy otworzyli kopertę z danymi autorki, jeden z nich jęknął z zawodu: „zwykła gospodyni domowa”. Tą „zwykłą gospodynią do- mową” okazała się Astrid Lindgren, a jej kolejne książki ruszyły na podbój dziecięcych serc na całym świecie.

Modlitwy jak dym
W chwili debiutu miała 38 lat i wiele ciężkich doświadczeń za sobą. Urodziła się 14 listopada 1907 r. w Vimmerby. Jej rodzice pochodzili ze Smalandii w Szwecji. Dzieciństwo Astrid upływało na wsi, wśród przyrody, polowych prac i beztroskich zabaw. Pisarka w poświęconych rodzicom wspomnieniach wzruszająco opisała dzieje ich miłości. Byli ludźmi głębokiej wiary. Kiedy ojciec zachorował i był bliski śmierci, matka spędziła cały miesiąc przy jego łóżku. Ocalony, mówił później: „Jej modlitwy unosiły się niby dym wprost do nieba”. Przeżyli razem szczęśliwe 60 lat. Najwięcej okruchów dzieciństwa Astrid przeniknęło do „Dzieci z Bullerbyn”. Pierwsze wypracowanie wydrukowała w gazecie, mając zaledwie 13 lat! W tej samej gazecie nastoletnia Astrid zaczęła pracować, ale wtedy jej życie nagle się załamało. Zaszła w ciążę z dużo starszym redaktorem gazety. Ojciec dziecka chciał się z nią ożenić, ale Astrid nie chciała o tym słyszeć. Wyjechała do miasta i urodziła synka Lassego. Z powodu biedy nie była w stanie utrzymać dziecka, więc długi czas znajdowało się ono pod opieką obcych ludzi.

Pippi anarchistka
Ta gehenna kończy się, gdy wychodzi za mąż za Sture Lindgrena. Może w końcu zająć się Lassem. W 1934 roku przychodzi na świat córka Karin. W czasie woj-ny Astrid szukała sposobów, aby wspomóc rodzin- ny budżet. Podjęła się nawet pracy w kontrwywiadzie, polegającej na cenzurowaniu listów.
Tutaj opowieść o życiu Astrid mogłaby się zacząć od nowa. Kiedy siedmioletnia Karin zachorowała na zapalenie płuc, mama spędzała przy niej długie godziny na czytaniu. Któregoś dnia córka zaczęła się domagać bajki o… Pippi Langstrump. Wtedy objawił się talent Astrid do wymyślania historii. Opowieści złożyły się na książkę, której jednak nie chciano wydać ze względu na mało wychowawcze, według ówczesnych norm, zachowania rudej bohaterki. Do dziś uosabia ona duch anarchizującej dziecięcej niezależności, a wówczas wyraźnie wyprzedzała epokę. Astrid Lindgren musiała wydać wpierw grzeczniejsze „Zwierzenia Britt-Mari” oraz ulubione przez Polaków „Dzieci z Bullerbyn”. Dopiero powodzenie tych tytułów otworzyło drogę do kariery Pippi oraz innej podejrzanej postaci – Karlssonowi z Dachu. Okazało się, że książki te bardzo odpowiadają potrzebom dzieci.

Dziecięca wiara
Sława sprawiała, że pisarka miała wielki wpływ na to, co działo się w ojczyźnie – jej baśń doprowadziła do upadku socjaldemokratyczny rząd, który nałożył na społeczeństwo absurdalnie wysokie podatki. Przybywało jej lat i doczekała się wnuków. Jednemu z nich zawdzięczamy najpiękniejszą chyba, a z pewnością najpoważniejszą książkę Astrid Lindgren – „Braci Lwie Serce”. Podejmuje ona trudny dla dzieci temat śmierci. Scena, kiedy starszy brat Jonatan ginie, wyskakując z okna płonącego domu, ratując tym samym życie młodszemu Karolowi, w literaturze dziecięcej nie znajduje sobie równych poza słynną sceną śmierci Nemeczka. Ale w chwili śmierci ta opowieść właściwie zaczyna się, gdyż chłopcy trafiają do krainy Nangijali, gdzie muszą stoczyć bój z siłami zła. Ta mroczna, ale i pełna nadziei baśń nawiązuje do starych rycerskich eposów i najwięcej w niej chrześcijańskiego ducha. Stąd mówiono o niej, co w przypadku literatury dziecięcej niespotykane, że to książka metafizyczna. W książkach Astrid Lindgren znajdziemy dużo beztroskiej zabawy, ale można w nich dostrzec także coś więcej. Spojrzenie oczyma dziecięcej wiary.