Zawłaszczona historia

Europa między Wschodem i Zachodem to zbiór esejów i wykładów, napisanych lub wygłoszonych na różne tematy. Te krótkie teksty wiążą się jednak w spójną całość: pomagają zrozumieć, że walka Daviesa o docenienie Polski nie jest podyktowana osobistym uczuciem.

Davies, wielki erudyta, znawca historii i kultury wielu krajów, od lat demaskuje sposób uprawiania historii, w którym liczy się tylko to, co działo się na Zachodzie Europy. Na Zachodzie, a właściwie w kilku największych zachodnich krajach. Inne państwa interesują historyków tylko wtedy, kiedy stają się przedmiotem polityki mocarstw.

Davies pokazuje paradoksy takiego myślenia. Uwaga historyków skupia się na Niemczech, Francji i Anglii nawet w tych epokach, w których inne europejskie państwa były większe i potężniejsze. Wiedza o historii Europy została więc zawłaszczona przez kilka krajów. Davies od wielu lat ciągle to powtarza.

Czujemy się często niedocenieni przez Zachód. Lektura książki Daviesa każe jednak zastanowić się, czy sami jesteśmy bez winy. Przecież w większości naszych szkół uczy się historii w identyczny sposób jak na Zachodzie. Dzieci poznają dzieje ojczyste oraz tę część historii powszechnej, która dotyczy Francji, Niemiec i Anglii. Powielamy więc w programach nauczania te same błędy, które krytykujemy w tamtych państwach. Zauważamy tylko siebie i ich. W ten sposób poszukiwanie wspólnej, europejskiej tożsamości zawsze będzie ślepą uliczką.