Pomówmy o Rzeczach Wielkich

Nad Polską jesienne chłody. W lubelskim Centrum Kultury przy Peowiaków Zbigniew Zapasiewicz recytuje przez godzinę klasykę Herberta.

Wzruszenie, przerażenie, zachwyt. Dreszcz… Jestem tu z przyjaciółmi. Potem, w Oregano Café, recytujemy frazy, które utkwiły w nas jak groty. „Kamień z sinymi żyłami”. „Do strzykawki wpłynęła ciemna krew”. „Wieszają go głową w dół” (anioła). „Strzeż się oschłości serca; kochaj źródło zaranne”. Ja przede wszystkim zapamiętuję słowa: „chcę być kochany przez nieuczonych i gwałtownych, to jedyni, którzy mnie łakną” – mówi Bóg.

I potem, nocą już głęboką, czytam wielokrotnie ów sławny wiersz. Pan Cogito w taki oto sposób „opowiada o kuszeniu Spinozy”:

Baruch Spinoza z Amsterdamu zapragnął dosięgnąć Boga

szlifując na strychu soczewki przebił nagle zasłonę i stanął twarzą w twarz

mówił długo (a gdy tak mówił rozszerzał się umysł jego i dusza jego)
zadawał pytania na temat natury człowieka

– Bóg gładził roztargniony brodę
– pytał o pierwszą przyczynę

– Bóg patrzył w nieskończoność
– pytał o przyczynę ostateczną
– Bóg łamał palce chrząkał

kiedy Spinoza zamilkł rzecze Bóg

– mówisz ładnie Baruch lubię twoją geometryczną łacinę a także jasną składnię symetrię wywodów
– popatrz na twoje ręce pokaleczone i drżące
– niszczysz oczy w ciemnościach
– odżywiasz się źle odziewasz nędznie
– kup nowy dom wybacz weneckim lustrom, że powtarzają powierzchnię
– wybacz kwiatom we włosach
– pijackiej piosence
– dbaj o dochody jak twój kolega Kartezjusz
– bądź przebiegły jak Erazm [...]
– uciszaj racjonalną furię upadną od niej trony i sczernieją gwiazdy
– pomyśl o kobiecie która da ci dziecko
– widzisz Baruch mówimy o Rzeczach Wielkich
– chcę być kochany przez nieuczonych i gwałtownych są to jedyni którzy naprawdę mnie łakną.
[...].