Pedro Machuca, „Zdjęcie z krzyża”, olej na desce, 1547, Muzeum Prado, Madryt
Najważniejsze osoby na obrazie są zgrupowane po przekątnej od prawego górnego do lewego dolnego rogu dzieła. Z prawej strony zamyka kompozycję św. Nikodem (na drabinie, trzyma lewą rękę Jezusa). Razem z nim zdejmuje Chrystusa z krzyża św. Józef z Arymatei (na drabinie z lewej strony, podtrzymuje głowę Pana).
Ciało Zbawiciela przejmuje od nich św. Jan Apostoł (w ciemnej szacie). Za św. Janem, z całunem w rękach, czeka na zdjęcie z krzyża św. Maria Magdalena. W lewym dolnym rogu kilka osób skupia się na pocieszaniu i podtrzymywaniu rozpaczającej Matki Bożej (w czarnej szacie z twarzą zasłoniętą chustką).
Obraz powstał w okresie renesansu, ale taka kompozycja nie była typowa dla malarstwa tej epoki. Stała się popularna dopiero w czasach baroku. Machuca łagodzi nieco nowatorstwo dzieła, wprowadzając dwie grupy osób nieistotnych dla jego wymowy: w prawym dolnym rogu na pierwszym planie oraz z lewej strony, w głębi. Zwłaszcza grupa z prawej strony rzuca się w oczy: rycerz w zbroi z początku XVI wieku, dwoje dzieci, jasna postać z prawej strony, przyciągając uwagę widza, wprowadzają cenioną w okresie renesansu równowagę kompozycji.
„Zdjęcie z krzyża” zostało namalowane jako retabulum ołtarzowe. Niestety, nie wiadomo, w jakim kościele dzieło pierwotnie się znajdowało.
Autor obrazu, Pedro Machuca, był artystą wszechstronnym: nie tylko malarzem, ale także rzeźbiarzem i architektem. Znany jest zwłaszcza jako architekt. Zbudował m.in. pałac króla Hiszpanii Karola V w Granadzie.
To dla nas sygnał, że cenisz rzetelne dziennikarstwo jakościowe. Czytaj, oglądaj i słuchaj nas bez ograniczeń.
Leszek Śliwa