Filary Kościoła

Św. Piotr i św. Paweł byli Apostołami, którzy wywarli największy wpływ na rozwój Kościoła. El Greco namalował ich w ten sposób, by pokazać, że wzajemnie się uzupełniają.

Święci prowadzą przed oczami widza rozmowę. Świadczy o tym swobodna gestykulacja. Kluczową rolę pełnią w obrazie ręce obu Apostołów. Św. Paweł (z prawej) opiera lewą rękę na otwartej księdze. Był człowiekiem wykształconym, jego myśl jest bardzo ważna dla Kościoła. Dlatego w sztuce bardzo często przedstawiano go z księgą. Święty Piotr patrzy na tę księgę, a prawą rękę kieruje w stronę Pawła. Pokazuje w ten sposób, że myśl i teologia Pawła powinny nas inspirować.

W lewej ręce Piotr trzyma klucz, symbolizujący daną mu przez Chrystusa najwyższą władzę nad Kościołem: „I tobie dam klucze królestwa niebieskiego; cokolwiek zwiążesz na ziemi, będzie związane w niebie, a co rozwiążesz na ziemi, będzie rozwiązane w niebie” (Mt 16,19). Prawa ręka Pawła wskazuje właśnie w stronę tego klucza. Jego gest sprawia, że widz łatwiej zauważa ten atrybut, podkreśla też jego znaczenie.

El Greco kilka razy namalował Piotra i Pawła razem. Obrazy te różnią się od siebie dość znacznie. Na jednym z nich zamiast księgi pojawia się inny atrybut Pawła – miecz – symbol jego męczeńskiej śmierci. Zawsze jednak artysta w centrum kompozycji umieszczał przeplatające się dłonie wskazujących na siebie wzajemnie dwóch Apostołów – filarów Kościoła.