Jest wielu polityków bardziej błyskotliwych i przebojowych od Pawlaka, ale żaden z takim uporem i konsekwencją nie wchodził kolejny raz na szczyty władzy.
Nieśmiały chłopak z mazowieckiej wsi całą karierę polityczną zawdzięcza sobie, ogromnej pracy, jaką wykonał, a także umiejętności czekania na dogodną okazję. Na Pawlaku krzyżyk wiele razy położyły nie tylko nieżyczliwe mu z reguły media czy rywale z innych ugrupowań. Także w macierzystym PSL, po wyborczej porażce w 1995 r., przez wielu kolegów został uznany za polityka skończonego. Wycofał się do drugiej linii, zajął działalnością społeczną. Opinii publicznej częściej prezentował się w mundurze strażaka aniżeli w garniturze. Nie zauważano, że w tym czasie nauczył się nieźle angielskiego oraz z sukcesem kierował wielką spółką kapitałową – Warszawską Giełdą Towarową.
Ludowiec
Karierę polityczną rozpoczął w 1985 roku, wstępując do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, z którego listy został posłem sejmu kontraktowego. ZSL było wtedy partią nomenklatury wiejskiej i wiernym sojusznikiem PZPR. Jednocześnie dla ambitnych dzieci wiejskich była to także forma awansu i start do większej kariery. Dla młodego inżyniera ze wsi Model (rocznik 1959), który z dobrym wynikiem ukończył Politechnikę Warszawską, wejście w świat polityki oznaczało nie tylko realizację własnych ambicji, ale i dawało możliwość kształtowania sytuacji w kraju, kiedy dotychczasowy system zaczął się walić.
Z listy ZSL został posłem do sejmu kontraktowego w 1989 r. – był jednym z młodszych parlamentarzystów w Polsce. Po rozwiązaniu ZSL w 1990 roku wstąpił do Polskiego Stronnictwa Ludowego, szybko obejmując ważne stanowiska u ludowców. Właśnie odchodzili z ruchu ludowego na emeryturę politycy aktywni w poprzednim ustroju. Na czoło wysuwali się działacze prowincjonalni, mniej znani w Warszawie. Ich reprezentantem był Pawlak. Dość szybko dał się poznać jako niezły organizator, szybko budujący poparcie w terenie w odróżnieniu od działaczy z Warszawy, którzy wieś oglądali najczęściej w telewizorze. Pawlak nie wstydził się swego rodowodu, prowadził także nadal rodzinne gospodarstwo, na którym pracowali jego rodzice oraz żona, wychowująca trójkę ich dzieci.
Marionetka czerwcowa
Po raz pierwszy całej Polsce Pawlak objawił się w czasie kryzysu związanego z obaleniem rządu Jana Olszewskiego, w czerwcu 1992 r. Wałęsa potrzebował czasu, aby zmontować trwałą koalicję w bardzo podzielonym sejmie. Autorów obalenia rządu Olszewskiego łączyła właściwie tylko niechęć do lustracji, znacznie trudniej było tworzyć program pozytywny. Na filmie „Nocna zmiana” widać przestraszonego młodego posła, któremu prezydent RP powierza misję stworzenia nowego rządu. Pawlak mamrocze coś pod nosem, wyraźnie zażenowany całą sytuacją, ale propozycję przyjmuje. Jego zachowanie zostało później utrwalone w piosence grupy „Kult” pod tytułem „Panie Waldku, Pan się nie boi, czyli lewy czerwcowy”. Utwór cieszył się ogromną popularnością na wszystkich listach przebojów. Bohaterowi piosenki sympatii jednak nie zjednywał.
To dla nas sygnał, że cenisz rzetelne dziennikarstwo jakościowe. Czytaj, oglądaj i słuchaj nas bez ograniczeń.
Andrzej Grajewski