Nadzieja dla najmniejszych

Ks. Jerzy Szymik: – Nie rozmawialiśmy o czyśćcu. Podejrzewam, że przekłamanie wzięło się ze złego tłumaczenia słowa limbus, które nie oznacza czyśćca, ale teoretyczny pośmiertny stan, w którym – według pewnych teologów – przebywają dzieci, które zmarły bez chrztu. Istnienie tego stanu zostało rzeczywiście zakwestionowane.

Nad czym radzili teologowie?
– Międzynarodowa Komisja Teologiczna zajmowała się m.in. problemem zbawienia nie-ochrzczonych dzieci. Wielu biskupów prosi Rzym o radę, jak mają odpowiadać na ból rodziców spowodowany nie tylko śmiercią, ale także niepewnością co do zbawienia ich dziecka. Teologów poproszono, aby wypracowali argumenty za nadzieją.

Czy Kościół zmienia swój pogląd w tym zakresie?
– Nie ma tutaj dogmatu. Ta kwestia zawsze była otwarta. Były tylko różne opinie teologów. Surowość niektórych brała się z akcentowania konieczności Chrystusa do zbawienia. Od samego początku nie było dla nas problemem, czy dzieci zostaną zbawione. Jeżeli człowiek nie użył swojej wolności przeciwko Bogu, to nie może być mowy ani o potępieniu, ani o jakimś stanie „duchowej nieważkości”. Problemem jest to, jak głosić tę nadzieję, żeby nie zakwestionować konieczności Chrystusa jako pośrednika zbawienia, a w konsekwencji roli Kościoła i chrztu. Jeśli dzieci bez chrztu idą do nieba, to blisko stąd do wniosku, że chrzest jest niepotrzebny. Chodziło o wypracowanie takiego modelu myślenia, w którym jest i prawda o miłosierdziu Boga, i prawda o roli Chrystusa i chrztu dla zbawienia. Za najciekawsze stwierdzenie opracowanego dokumentu uważam to, że chrzest nie jest łaską tylko dla mnie, ale także dla innych. Jako ochrzczony współtworzę Kościół, a dzięki Kościołowi zbawienie rozlewa się na cały świat. Przez chrzest stałem się częścią drogi, po której Boża łaska dociera do innych.

Co powiedzieć rodzicom, którzy stracili dziecko bez chrztu?
– Jest Bóg. Chrystus umarł i zmartwychwstał także dla Waszego dziecka. Kościół modli się o niebo dla niego. Możecie mieć nadzieję.

* Profesor teologii dogmatycznej na Uniwersytecie Śląskim, członek Papieskiej Międzynarodowej Komisji Teologicznej.