Paweł Milcarek, redaktor „Christianitas”, w wypowiedzi dla KAI dzieli się swoimi wrażeniami z lektury ogólnopolskiej syntezy synodalnej:

Podczas lektury syntezy synodalnej czułem się tak jakbym od czasu do czasu przechodził między dwiema bardzo odmiennymi przestrzeniami. W jednej – wyobrażam sobie, że tak musiała wyglądać atmosfera Wieczernika przed Zesłaniem Ducha Świętego – panuje troska głównie o to, żeby zapanować nad kłopotami komunikacji i poczuć się lepiej w sytuacji kryzysu: „terapeutyczny” ton nieustannych rozmów o rozmowie, spotkań, żeby się spotkać oraz cieszenia się z mówienia, a do tego utopie o „spotkaniach pozbawionych sporów” itp. Nie mówię, że nie błyskały tam prawdziwe problemy (np. kwestię udrożnienia komunikacji w stronę od wiernych do hierarchii uważam za ważną) – lecz odmieniane na okrągło zaklęcia „wspólnego podróżowania” i „słuchania się” to jakieś przedszkole prawdziwych wyzwań.

Na szczęście synteza ma też zupełnie inne przestrzenie – które o wiele bardziej przypominają mi Wspólnotę po Zesłaniu Ducha Świętego, z aktywnością Apostołów oraz ich braterskimi sporami. Czytamy tam więcej o wierzącej społeczności Kościoła, a nie o abstrakcyjnej atmosferze wspólnoty. Ludzie zauważają, że aby być czymś ważnym dla każdego, Kościół musi być sobą: wspólnotą czci Bożej (jakże dużo mówiono o liturgii, jej celebrowaniu - wiernym, niespiesznym, poprawnym!), miejscem uczenia się wiary i dzielenia wiarą z Objawienia (oczywiście wraca konkretny postulat katechezy dorosłych i solidnej formacji teologicznej duszpasterzy). Dopiero w tym kontekście otrzymują swój sens katolicki jakże ważne, niepomijalne postulaty bycia bezpiecznym miejscem dla słabszych i skrzywdzonych albo postulat poradzenia sobie z klerykalizmem, czyli uznaniem spraw Kościoła za sprawy branżowe duchownych (lub sklerykalizowanych świeckich aktywistów).

GOSC.PL DODANE 25.08.2022

„Synod to nie audyt”. Ogłoszono ogólnopolską syntezę synodalną

– Mamy wielkie pragnienie, a zarazem olbrzymi deficyt „Kościoła spotkania” – zauważył prof. Aleksander Bańka podczas prezentacji ogólnopolskiej syntezy synodu o synodalności Kościoła katolickiego w Polsce. Podkreślił zarazem, iż mówienie o rzeczach trudnych nie jest próbą zaszkodzenia Kościołowi, ale szukaniem więzi.  

Cieszy mocny głos potwierdzający, że nie oczekuje się u nas wielkich rewolucji strukturalnych, realizacji ideologicznych marzeń o „nowym Kościele”.

Sporo mówi się o zwróceniu uwagi na „wykluczonych”, ale mieszając perspektywy: w jednym ciągu np. o „osobach LGBT+” (chodzi o ludzi walczących o czystość mimo swej skłonności czy o aktywistów ruchu na rzecz skłonności?), o tradycjonalistach i o niepełnosprawnych – jeden mianownik tych grup nie obejmie, więc to zmieszanie nie opisuje skrajnie odmiennych problemów.

Widać, że chcemy Kościoła, który się modli (troska o otwarte kościoły!) – i który po prostu potrafi mówić o wierze (tu trochę dziwi wymaganie, by wszystko w tej mowie było proste, „kerygmatyczne” – zapewne zdziwiłyby się owe przysłowiowe wierzące przekupki z Konstantynopola dyskutujące w starożytności o słowie „współistotny” z Credo).

Ciekawe, że w tej realistycznej perspektywie rzeczy nabierają proporcji: problemem jest np. niedomaganie misyjności, sytuacja osamotnienia ludzi wierzących w ich codziennym środowisku pracy, fatalny poziom homilii, postulaty większego udostępnienia starszej tradycji liturgicznej. Mało kogo natomiast interesują organizowane z góry akcje (zresztą i sam synod nie obudził wielkiego zaufania, gdyż kojarzy się go z planowaniem innego Kościoła, a nie z byciem Kościołem).

Pouczający jest przypadek ekumenizmu: nie budzi on żadnego zainteresowania jako oficjalny posoborowy system eventów czy jako ekscentryczne wizje – natomiast staje się ważny w wersji solidarności chrześcijańskiej z wojennymi uchodźcami ukraińskimi, czyli braćmi i siostrami z chrześcijańskiego wschodu, tak w sumie bliskimi bez niszczenia barier naszych różnic.

Podsumowując: wydaje mi się, że wspomniane wyżej dwa bardzo różne tony syntezy (ten „terapeutyczny” i ten kościelnie-realistyczny) odpowiadają różnym oczekiwaniom, być może też różnym wizjom przyszłości Kościoła. Także w tym „terapeutycznym” jest coś wartościowego. Jednak widzę to tak, że w jednej z nich chodzi o zbudowanie pewnej minimalistycznej przestrzeni spotkania pod oficjalnym patronatem Kościoła, a w drugiej – o większe nasączenie wspólnej przestrzeni jej sensem wiary, tak aby obecni stawali się razem uczniami Chrystusa.

Wierzę w Kościół, który po Pięćdziesiątnicy napełnia sensem świat poza Wieczernikiem, a nie w ten, który ogląda się za przebudową Wieczernika w dom spotkań.

GOSC.PL DODANE 25.08.2022 AKTUALIZACJA 26.08.2022

Abp Galbas dla „Gościa Niedzielnego”: Synod pokazał, że Kościół w Polsce jest dość bierny i słabo wyczulony misyjnie

Co nowego o Kościele w Polsce powiedział nam synod? W rozmowie z GN swoimi obserwacjami dzieli się abp Adrian Galbas, koordynator prac synodalnych w Polsce.