Zapiski wigilijne

Oto moje zapiski sprzed 65 lat, z dni grudniowych przeżywanych w okupowanej Warszawie, największym mieście tzw. Generalnego Gubernatorstwa. Miałem wtedy niespełna 20 lat, za sobą pobyt w KL Auschwitz – od września 1940 do kwietnia 1941 r., przed kilku miesiącami podjąłem tajne studia na Uniwersytecie Warszawskim.

Władysław Bartoszewski, historyk, były minister spraw zagranicznych

|

GN 52/2006

dodane 27.12.2006 10:18

6 XII 1941. „Pod naciskiem Moskwy Anglia wypowiada wojnę Węgrom, Rumunii i Finlandii” – obwieszcza „Nowy Kurier Warszawski”. Opinia Adama Czerniakowa: „W getcie można naliczyć 10 000 kapitalistów, 250 000 ludzi żyje z pracy, a 150 000 jest zdanych na opiekę społeczną”.

7 XII. Prasa podziemna przynosi wiadomość o skutecznym oporze wojsk ZSRR na froncie wschodnim, szczególnie w rejonie Leningradu, i o trudnej sytuacji Niemców na wschodzie w związku z okresem mrozów.

8 XII. NKW informuje triumfalnie o przystąpieniu Japonii do wojny 7 grudnia: „Japonia ogłosiła stan wojenny z Anglią i Stanami Zjednoczonymi na Oceanie Spokojnym”. Pierwszy komentarz „Biuletynu Informacyjnego” (11 XII): „Wystąpienie Japonii oceniane jest przez świat jako samobójstwo”.

10 XII. Pojawiają się w sprzedaży pierwsze choinki.

12 XII. NKW przynosi wiadomość o nowym kroku wojennym Osi z dnia poprzedniego: „Niemcy i Włochy wypowiedziały wojnę Stanom Zjednoczonym. Hitler uzasadnił ten krok w mowie przed Reichstagiem”. Fragmenty wypowiedzi Hitlera: „Walka, jaką obecnie prowadzimy, zdecyduje o przyszłych 500, a nawet 1000 lat historii Europy (…) Stwórca powierzył nam misję dziejową wyjątkowej doniosłości (…) Ignoruję ordynarne zaczepki tzw. prezydenta Roosevelta, gdyż są one bez znaczenia. Zresztą (…) uważam go za wariata. (…) Pan świata zdziałał dla nas tyle w ciągu lat ubiegłych, że z wdzięcznością skłaniamy się przed jego łaską, która pozwala nam być synami tak wielkiego narodu”.

W połowie miesiąca. Od 15 XII przesunięto godzinę policyjną z 23 na 22. Mydlarnie wydają na karty aprowizacyjne dziecięce świeczki na choinkę, dla dorosłych – po jednej normalnej świecy. Ogłoszono zakaz przyjmowania przez pocztę paczek od nadawców Żydów. Ociepla się. Wznowiono nawet na kilka dni żeglugę w górę Wisły. W getcie 15 XII stracono znów 12 osób aresztowanych za opuszczenie dzielnicy zamkniętej. Na murach pojawiają się masowo napisy „1812”, wykonane przez członków organizacji „Wawer”, a przypominające w pierwszych tygodniach zimy klęskę Napoleona w Rosji. Członkowie „Wawra” przeprowadzają nową akcję gazowania kin.

Dziękujemy, że z nami jesteś

To dla nas sygnał, że cenisz rzetelne dziennikarstwo jakościowe. Czytaj, oglądaj i słuchaj nas bez ograniczeń.

W subskrypcji otrzymujesz

Nieograniczony dostęp do:
- wszystkich wydań on-line tygodnika „Gość Niedzielny”
- wszystkich wydań on-line on-line magazynu „Gość Extra”
- wszystkich wydań on-line magazynu „Historia Kościoła”
- wszystkich wydań on-line miesięcznika „Mały Gość Niedzielny”
- wszystkich płatnych treści publikowanych w portalu gosc.pl.
brak reklam na stronach;
Niespodzianki od redakcji.