Program dla Kościoła

Jesteśmy świadkami wydarzenia o kapitalnym znaczeniu: wizyty „ad limina apostolorum” polskich biskupów w Stolicy Świętej. Jest to pierwsze spotkanie całego naszego Episkopatu z nowym papieżem, Benedyktem XVI. Wnioski z tego spotkania, jak również z rozmów prowadzonych w dykasteriach Stolicy Apostolskiej, na długie lata ukierunkują duszpasterską strategię Kościoła w Polsce.
Czym jest wizyta „ad limina”? Jest nie tylko zapisaną w tradycji i wymaganą przez prawo kanoniczne pielgrzymką biskupów do „progów apostolskich” i wizytacją słynnych czterech rzymskich bazylik. Wizyta „ad limina” to przede wszystkim umocnienie kolegialnej jedności biskupów z danego kraju z Następcą św. Piotra i jego otoczeniem. Jest ona również – co ma szczególne konsekwencje – generalnym rozliczeniem z pracy Kościoła w konkretnym kraju wobec wszystkich urzędów Stolicy Apostolskiej. Jest to też szczególny czas otwartości Stolicy Apostolskiej na problemy przybywającego Kościoła lokalnego, gotowości do odpowiedzi na wszelkie sugestie, bolączki i zapytania.
Choć nie znamy jeszcze całości papieskiego przesłania do Kościoła w Polsce, bowiem ostatnią jego część Benedykt XVI ogłosi 17 grudnia, już dziś można wskazać jego podstawowe zręby.

Dziedzictwo soboru
Wizyta biskupów – przybywających w trzech kolejnych grupach do Rzymu – odbywa się w czasie szczególnym. Zbiega się z 40. rocznicą zakończenia Soboru Watykańskiego II. Benedykt XVI wyraźnie zachęca Kościół w Polsce do rachunku sumienia z realizacji nauczania soboru. „Ewangelizacja nowego tysiąclecia musi nawiązywać do nauki II Soboru Watykańskiego. Musi być, jak uczy tenże sobór, dziełem wspólnym biskupów, kapłanów, zakonów i świeckich: dziełem rodziców i młodzieży” – powiedział. Charakterystyczne jest, że obecny Papież, przemawiając do Polskich biskupów, bardzo często nawiązuje do nauczania swego poprzednika. Wskazuje w ten sposób, że to właśnie w nauce Ojca Świętego z Krakowa, nasz Kościół lokalny może znaleźć najcelniejszą odpowiedź na tutejsze problemy. Jest to też apel do nas wszystkich.

Młodzież i kultura
Wśród najważniejszych zadań Benedykt XVI wskazał na zaangażowanie w duszpasterstwo młodzieży i obecność w kulturze. Stąd tworzenie Kościoła otwartego na młodych winno być tutaj absolutnym priorytetem. Jest to ze strony Papieża także odpowiedź na przywiezione przez polskich biskupów dane o spadających praktykach religijnych wśród młodych, z czym wiąże się pytanie: jaka przyszłość czeka polskie „pokolenie Jana Pawła II”? Papież zachęcał gorąco polskich biskupów do kontynuacji – dobrze znanej polskiej tradycji – misji Kościoła wobec świata kultury i związanej z tym obecności w mediach. Bo przecież współczesna „bitwa” o kształt sumienia odbywa się przede wszystkim na polu kultury, także w jej masowym wydaniu, kształtowanym przez media.

W obliczu „milczącej apostazji”
W obecnej sytuacji, jaką przeżywa Kościół w Polsce, Benedykt XVI zaapelował wyraźnie o współpracę wszystkich środowisk tworzących Kościół: biskupów, duchownych i świeckich. Biskupom przypomina o tym, że własnym stylem życia winni ukazywać „wzorzec Chrystusowy”, a świeckich zachęca do zaangażowania apostolskiego, nie tylko na polu pracy charytatywnej czy w podejmowaniu licznych posług w Kościele, ale przede wszystkim na zewnątrz – wobec świata. Tym bardziej obecnie, w dramatycznym momencie, jaki przeżywa nasza cywilizacja, kiedy to „europejska kultura sprawia wrażenie »milczącej apostazji« człowieka sytego, który żyje tak, jakby Bóg nie istniał” (Ecclesia in Europa). Benedykt XVI uświadomił wyraźnie naszym biskupom, że miejsce świeckich jest „niezastąpione”, a ich rolą winna być odnowa moralna społeczeństwa, szczególnie w tych środowiskach, do których kapłan nie ma dostępu.

Świadectwo w polityce
Chrześcijanie świeccy w Polsce – jego zdaniem – nie powinni unikać udziału w życiu politycznym. Papież wskazywał, że choć Kościół nie utożsamia się z żadną partią, to obecność chrześcijan w tej sferze jest niezastąpiona. Ich podstawowym zadaniem jest dawanie czytelnego świadectwa wartościom chrześcijańskim. A szczególnie istotna jest obrona wartości chrześcijańskich w debacie publicznej oraz na forum mediów. „Zachęcam Was, drodzy Bracia, do wspierania tej posługi laikatu, z poszanowaniem słusznej autonomii polityki” – apelował do biskupów obecnych w Rzymie.

Wspomagajmy misje
Wreszcie kolejny wątek, na który z mocą zwrócił uwagę Papież, to zewnętrzna posługa, do której zobowiązany jest Kościół w Polsce. A chodzi tu szczególnie o to, aby kapłani – których u nas nie brakuje – gotowi byli podjąć misje w tych krajach, gdzie powołań kapłańskich brak, nie wyłączając olbrzymich terytoriów misyjnych. W kontekście słów Benedykta XVI nie możemy zapominać, że naszym zadaniem jako chrześcijan z Polski jest nie tylko troska o naszą religijną tożsamość, ale także służba na rzecz innych krajów, w pierwszym rzędzie tych, gdzie działalność Kościoła została osłabiona na skutek procesów laicyzacji.