Kwestia smaku

Przypomina mi się tutaj wiersz Zbigniewa Herberta „Potęga smaku”, w którym elementarne poczucie piękna chroni człowieka przed błędami natury etycznej. Herbert powtarza za filozofami starożytnej Grecji, że piękno i dobro ze sobą się przenikają. Kto traci poczucie smaku, wpada w objęcia szatana.

Ostatnie wydarzenia objawiają nam poziom etyczny, na jakim toczy się polska polityka. Nie uważam, że jest to jedynie wina tej czy innej partii. Dowiedzieliśmy się, jak funkcjonuje nasz parlament i jakiego typu ludzie odgrywają istotną rolę w polskiej polityce. Ponieważ są to nasi reprezentanci, powstaje pytanie, czy wybieramy najlepszych, czy też najgorszych spośród nas?

Odpowiedź w obu przypadkach nie świadczy o nas dobrze. Kolejne wybory nie podniosą natychmiast poziomu moralnego naszych parlamentarzystów. Nie jest to bowiem możliwe bez podniesienia poziomu moralnego samych wyborców. Cyceron mówił, że sprawność państwa zależy od instytucji i obyczajów obywateli. Po 1989 roku instytucje zostały w Polsce w dużej mierze zreformowane, czy jednak zmieniły się w wystarczającym stopniu ludzkie obyczaje?

Nie da się także naprawić polskiej polityki, stosując zasadę, że cel uświęca środki. Stąd niektórzy komentatorzy już wiele miesięcy temu ostrzegali rząd, że odnowy moralnej nie da się przeprowadzić z ludźmi o kryminalnej przeszłości. Polityka, która nie liczy się z zasadami etycznymi jest krótkowzroczna. Jak przestrzegał nas Jan Paweł II, na dłuższą metę zawsze jest nieskuteczna.

Jeśli oprzemy się pokusie politycznej instrumentalizacji tych przykrych wydarzeń, pozwoli nam to skupić się nad pytaniem, co można zrobić, aby zapobiec podobnym sytuacjom w przyszłości. Być może potrzebne są pewne drobne zmiany prawne, które by w tym pomogły. Przede wszystkim jednak potrzebny jest jakiś rodzaj koalicji etycznej ponad podziałami politycznymi.