Zrobię porządek w szkole

KS. ARTUR STOPKA: Czym, według Pana, edukacja różni się od wychowania?
ROMAN GIERTYCH: – Wychowanie mieści się w ramach edukacji, jest też warunkiem edukacji. To są pojęcia, które nawzajem na siebie zachodzą. Wydaje mi się, że dzisiaj, żeby edukować, kształcić, przede wszystkim trzeba wychowywać. Brak wychowania jest przyczyną coraz niższego poziomu wykształcenia polskiej młodzieży.

Pana zdaniem poziom wykształcenia spada?
– Spada. Mamy coraz słabsze wyniki. Oczywiście, nie we wszystkich dziedzinach. Na przykład pod względem znajomości języków obcych mamy postęp, ale wiedza na temat języka polskiego spada.

Co jest ważniejsze – wychowanie czy edukacja?
– To są dwa elementy, które powinny być ze sobą wiązane, a nie przeciwstawiane.

Kto powinien wychowywać – rodzina, szkoła, państwo, Kościół?
– Wszyscy, ale nie w równym stopniu. Przede wszystkim prawo i obowiązek wychowania mają rodzice. To jest prawo, które jest ponad wszystkimi prawami. To znaczy, że jeśli rodzice nie chcą, aby szkoła wychowywała w określonym kierunku, mają do tego prawo. Jeśli nie chcą, aby ich dziecko wychowywał Kościół, bo nie są ludźmi wierzącymi, nikt nie może zmusić ich dziecka do chodzenia na religię. Państwo wychowuje przez szkołę i przez prawo. Prawo jest elementem wychowującym nie tylko młodzież, ale całe społeczeństwo.

W jakim stopniu rodzice mogą swoje prawo do wychowania odstąpić szkole?
– Odstąpić nie mogą. Szkoła może ich w wychowaniu wspomagać, ale nie zastępować.

Często można usłyszeć głosy rodziców, że szkoła powinna wychowywać...
– To jest miraż. Szkoła nie jest w stanie wychować bez rodziców. Dlatego chcemy wprowadzić ustawowe zmiany wzmacniające i aktywizujące rady rodziców w szkołach. W szkołach publicznych będą one obowiązkowe. Obecnie takie rady istnieją w zaledwie 15 procentach szkół.

O czym te rady mają decydować?
– Najważniejsza kompetencja tych rad to współdecydowanie o programie wychowawczym szkoły. Chodzi m.in. o regulacje dotyczące zachowania w szkole, kwestie związane ze strojem, reguły postępowania z tymi, którzy przekraczają zasady przyjęte w danej szkole, problem zajęć dodatkowych...