Słodka nieświadomość

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) alarmuje, że systemy opieki zdrowotnej wielu państw nie są przygotowane do skutecznego zwalczania cukrzycy. – Aktualnie na cukrzycę choruje na całym świecie 171 mln osób. Jednak liczba nowych zachorowań rośnie w dramatycznym tempie i do 2030 roku może się podwoić – uważa dr Robert Beaglehole, dyrektor WHO ds. chorób przewlekłych. Szacuje się, że w Polsce chorych jest ponad 2 mln osób, ale tylko połowa z nich się leczy. Pozostała część żyje w „słodkiej” nieświadomości. Wielu chorych na cukrzycę dowiaduje się o niej przypadkowo, przy leczeniu innych chorób.

Cukrzyca po polsku
Przyczyną cukrzycy jest zaburzenie wydzielania insuliny, hormonu produkowanego przez trzustkę. Jej niedobór prowadzi do nieprawidłowego wykorzystywania glukozy przez komórki organizmu, co powoduje zwiększenie stężenia glukozy we krwi (hiperglikemię). U ludzi młodych cukrzyca spowodowana jest zniszczeniem lub niewydolnością komórek trzustki. Ten rodzaj cukrzycy nazywany jest cukrzycą typu 1 lub cukrzycą wieku młodzieńczego. U ludzi starszych zaś, na ogół otyłych i z nadciśnieniem tętniczym, wywołuje ją odporność na działanie insuliny. Ten rodzaj cukrzycy, zwany cukrzycą typu 2, wymaga ciągłego przyjmowania leków.

Co powoduje cukrzycę? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Wspomniana cukrzyca wieku młodzieńczego może być spowodowana przez infekcje wirusowe, ale także stres. Czy genetyka ma znaczenie? Może mieć, choć dotyczy to w znacznie większym stopniu cukrzycy typu 2. Specjaliści twierdzą, że bez „zapalnika”, konkretnego czynnika związanego ze środowiskiem (cukrzycę typu 1 oprócz infekcji i stresu mogą wywołać niektóre leki czy ogólnie związki chemiczne), nie można w młodym wieku zostać cukrzykiem.

Zupełnie inaczej przedstawia się sytuacja w przypadku cukrzycy typu 2. Ta jest silnie związana z cechami dziedziczonymi. Osoby, które mają w rodzinie cukrzyków są bez wątpienia w „grupie wysokiego ryzyka”. – W Polsce co 20 minut odnotowujemy nowe zachorowanie na cukrzycę. Drugi typ tej choroby występuje u 80 proc. osób, które na nią zapadają. Warto podkreślić, że ok. 70 proc. z nich charakteryzuje się właśnie nadwagą lub otyłością – mówi prof. Janusz Gumprecht, diabetolog ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Można dodać, że połowa chorych na cukrzycę typu 2 nie jest zdiagnozowana.