„Za życiem”- prawie 6 mld zł na realizację programu w najbliższych latach
– Zasadniczą zmianą w programie „Za życiem” jest prawie dwukrotne zwiększenie środków finansowych. Na najbliższe lata przewidujemy kwotę blisko 6 mld zł – zapowiedział Paweł Wdówik, pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych. To także nowe działania m.in. przygotowujące niepełnosprawną młodzież do wejścia na rynek pracy.
W ubiegłym tygodniu rząd przyjął uchwałę dotyczącą zmian w programie „Za życiem”. Wiceminister rodziny i polityki społecznej oraz pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych Paweł Wdówik przypomina, że program działa od 2017 roku, natomiast w roku 2021 został poddany ocenie przez rządowy zespół.
– W czasie tej oceny przeanalizowaliśmy, co wymaga zmian w kierunku spełnienia oczekiwań rodzin z dzieckiem z niepełnosprawnością, osób niepełnosprawnych. W efekcie mamy nowy program kontynuujący większość działań, wprowadzający kilka nowych istotnych elementów – mówi wiceminister Paweł Wdówik.
Zasadniczą zmianą w programie „Za życiem” jest prawie dwukrotne zwiększenie środków finansowych. W latach 2022-2026 będzie to co najmniej 5,95 mld zł. W latach 2017-2021 było to 3,1 mld zł. W 2022 roku budżet programu to 970 mln zł.
Działania międzyresortowe
Sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki, pełnomocnik rządu ds. wspierania wychowawczej funkcji szkoły i placówki, edukacji włączającej oraz kształcenia zawodowego Marzena Machałek podkreśla „wieloresortowy” charakter programu „Za życiem”.
– Program, który jest wieloaspektowy, który pomógł szczególnie tej sferze edukacyjnej bardzo wielu dzieciom. Takim kluczowym działaniem, jeśli chodzi o edukację, było powstanie wiodących ośrodków koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczych. 18 tys. dzieci co roku otrzymywało pomoc w ramach tych ośrodków. Bardzo się cieszę, że to zadanie, które rozpoczynaliśmy i w którym bierze udział większość powiatów będzie kontynuowane i rozwijane – wskazuje wiceminister edukacji Marzena Machałek.
Z kolei podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Maciej Miłkowski zaznacza, że resort zdrowia jest odpowiedzialny za sześć zadań w ramach programu. To m.in. kompleksowe wsparcie dla kobiet w ciąży i ich rodzin.
– Szczególny nacisk położyliśmy na opiekę psychologiczną dla kobiet w ciąży, jeśli jest zdiagnozowana wada [u dziecka]. (…) To takie główne zadanie – dobra opieka położnicza i szybkie diagnozowanie problemów. Drugie działanie to właśnie diagnostyka prenatalna, która musi być dostępna w każdym momencie dla kobiet, które tego potrzebują – zaznacza wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski.
Nowe działania w programie „Za życiem”
Wzrost nakładów na program „Za życiem” wiąże się z planowanym uruchomieniem nowych działań w jego ramach.
– Doradca rodziny to działanie, którego celem jest zapewnienie kobietom w ciąży i ich rodzinom oraz rodzinom z dzieckiem/osobą niepełnosprawną dostępu do poradnictwa w zakresie form wsparcia, z których mogą skorzystać rodziny, osoby niepełnosprawne i ich opiekunowie. Rząd chciałby, żeby taki doradca (przynajmniej jeden) był zatrudniony w każdym powiecie, w pełnym wymiarze czasu pracy, proporcjonalnie do liczby ludności w powiecie.
– Tranzycja na rynek pracy to działanie, które m.in. zakłada zmianę systemu przygotowania zawodowego uczniów z niepełnosprawnościami do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i zawodowym. Będzie ono realizowane przez organizacje pozarządowe wyspecjalizowane w pracy z młodzieżą z niepełnosprawnościami, organizacje pracodawców oraz szkoły specjalne.
– Świadome i odpowiedzialne rodzicielstwo to działania edukacyjne dla młodzieży szkół ponadpodstawowych. Ich celem jest m.in. pomoc młodzieży w przygotowaniu się do podjęcia przyszłych ról małżeńskich i rodzicielskich oraz przygotowanie do odpowiedzialnego rodzicielstwa.
– Zwiększenie dostępności pomocy prawnej, poradnictwa obywatelskiego i edukacji prawnej dla rodzin wychowujących dzieci z niepełnosprawnością będzie realizowane w oparciu o funkcjonujące punkty nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego. Kobiety w ciąży oraz dzieci z niepełnosprawnościami i ich rodziny będą mogły skorzystać z pomocy poza kolejnością. Zniesione ma być też kryterium trudnej sytuacji finansowej przy ubieganiu się o pomoc.
Realizacja nowych działań ma rozpocząć się w 2022 roku, poza działaniem dotyczącym doradcy rodziny, którego realizacja została przewidziana od 2023 roku.
Zmiany w dotychczasowych działaniach
Przyjęta przez rząd uchwała zakłada również zmiany w wybranych działaniach programu. Dotyczyć one będą m.in. rozwoju sieci domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży. Z tej formy pomocy mogą skorzystać również ojcowie oraz inne osoby sprawujące opiekę nad małoletnimi dziećmi.
Więcej pieniędzy trafi też do placówek, które przygotowują dzieci z problemami rozwojowymi do rozpoczęcia nauki. W 2017 roku, na początku funkcjonowania programu, było to 47 mln zł, w 2022 roku będzie to ponad 97 mln zł, a w latach 2024-2026 – po 110 mln zł rocznie.
– Zależy nam na tym, by wsparcie w ramach programu było tak zaprojektowane, by odpowiadać na realne potrzeby osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin. Przegląd i ocena programu, której dokonaliśmy w 2021 roku miały służyć właśnie wypracowaniu tych najlepszych rozwiązań – wskazuje wiceminister Paweł Wdówik.
Program „Za życiem”
Program kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem” realizowany jest od 2017 roku. Obejmuje on rozwiązania, w szczególności w obszarach dotyczących wsparcia dla kobiet w ciąży i ich rodzin, wczesnego wspomagania rozwoju dziecka i jego rodziny, usług wspierających i rehabilitacyjnych, wsparcia mieszkaniowego, koordynacji, edukacji, poradnictwa i informacji, jak również inne instrumenty wsparcia.
