Michał jest jednym z trzech archaniołów znanych z Biblii. Dwaj pozostali to Rafał z Księgi Tobiasza i Gabriel, o którym czytamy w Ewangelii według św. Łukasza. Znaczenie imienia Michał rozpoczyna hebrajski znaczeniowy człon mi – który jest pytajnikiem „kto?”.
Potem pojawia się element spójnika pytajnego ka – „jak?”. I na koniec el, który znaczy „jedyny Bóg”. Imię Bożego posłańca, o którym mówi dzisiejsze pierwsze czytanie, znaczeniowo jest pytaniem, będącym jednocześnie stwierdzeniem: „Któż jest jak Bóg”. W znaczeniu tego imienia jest misja totalnej bitwy dobra ze złem. Wobec sensu tego imienia pojawia się pytanie: „Czy jest ktoś taki jak Bóg owego archanioła? A skoro kogoś takiego nie ma, to ostatecznym stwierdzeniem pozostaje, że Bogiem jest tylko On, Pan nad Izraelem.
Księgę Daniela zredagowano w czasie, gdy Izrael został dotknięty wyjątkowo mocną agresją pogan. Działo się to w II w. przed Chr. Nowi władcy byli wyznawcami kultów greckich. Łatwo można było wówczas ulec przekonaniu, że dawne biblijne tradycje przegrywają, słabną i ostatecznie przeminą. I w tym kontekście autor Księgi Daniela zapowiada totalną batalię, ostatecznie zwycięską: „W owym czasie wystąpi Michał, wielki książę, który jest opiekunem dzieci twojego narodu. Wtedy nastąpi okres ucisku, jakiego nie było, odkąd narody powstały, aż do chwili obecnej. W tym czasie naród twój dostąpi zbawienia”.
Trzeba tu dostrzec powiązanie między stwierdzeniami „naród twój dostąpi zbawienia” i „okres ucisku, jakiego nie było, odkąd narody powstały”. Jest jednak w tym Chrystusowa zapowiedź, zapisana w Ewangelii według św. Jana: „Jeżeli Mnie prześladowali, to i was będą prześladować”. I jest tutaj zapowiedź ostatecznego zwycięstwa, trwałości Chrystusowych słów, jakie słyszymy w dzisiejszej Ewangelii: „Niebo i ziemia przeminą, ale słowa moje nie przeminą”. W ostatecznym rozrachunku staniemy wobec pytania, które jest imieniem archanioła: „Czy dla ciebie jest ktoś inny ważniejszy i większy niż Pan Bóg?”. •
ks. Zbigniew Niemirski