Ratujcie Titanica

Dosłownie oznacza ono postawienie kogoś w stan oskarżenia. W anglosaskiej tradycji politycznej wiązało się zawsze z pociągnięciem do odpowiedzialności konstytucyjnej polityka sprawującego najwyższe stanowisko w państwie. W praktyce amerykańskiego systemu oznacza procedurę, której celem jest usunięcie prezydenta z urzędu. Prawdziwa polityczna broń atomowa. Jeśli jednak trzymać się tej analogii, to powinna służyć głównie jako straszak, a nie stosowana na co dzień amunicja. Tymczasem co najmniej od czasów Billa Clintona można odnieść wrażenie, że impeachment stał się w USA zwykłą bronią używaną przez przeciwników politycznych urzędującego prezydenta. Inaczej mówiąc: procedura, zarezerwowana dla najcięższych przypadków nadużyć czy przestępstw, które dyskwalifikują głowę państwa, przeobraziła się w narzędzie zastępujące wszelką inną krytykę czy nawet pociąganie do odpowiedzialności. Tak było za prezydentury Billa Clintona, kiedy to afera obyczajowa z jego udziałem stała się pretekstem do wszczęcia impeachmentu. Podobnie było z Donaldem Trumpem, który w oczach amerykańskiej lewicy „zasługiwał” na impeachment już z powodu samego faktu, że został wybrany na prezydenta. A późniejsze decyzje miliardera w Białym Domu sprawiały, że impeachment stał się celem życia opozycyjnych demokratów. Oczywiście po drodze pojawiło się na tyle dużo wątpliwości co do różnych powiązań i działań Trumpa, że procedura impeachmentu wydawała się czymś pożądanym, by sprawy wyjaśnić. W żadnym jednak przypadku nie udało się udowodnić Trumpowi zarzucanych mu nadużyć.

Czy pojawiające się obecnie nawoływania do impeachmentu Joe’a Bidena można ustawić w tym samym szeregu nadużywania tego słowa i procedury? Oskarżenia o fatalne decyzje i poważne błędy przy wycofywaniu amerykańskich wojsk z Afganistanu, które naraziły na śmierć kolejnych żołnierzy, a nawet o zdradę, polegającą na pozostawieniu w rękach talibów amerykańskiego sprzętu i list nazwisk współpracowników – to nie są małe rzeczy. Zwłaszcza że powiększają skalę porażki USA w Afganistanie (choć decyzję o wyjściu, pamiętajmy, podjął jeszcze D. Trump, podpisując układ z talibami). Co więcej, wpisują się w cały styl sprawowania urzędu przez Bidena. Można więc chyba zaryzykować stwierdzenie, że w tej sytuacji ewentualny impeachment nie byłby już tylko inicjatywą przeciwników politycznych prezydenta. Możliwe, że postawienie w stan oskarżenia Joe’a Bidena to ostatnia deska ratunku dla tonącego w niemocy mocarstwa. •