Nie jestem stąd

Przez lata katechezy przyzwyczajono nas, że wszystko zaczyna się od stworzenia świata, od Adama i Ewy, i grzechu pierworodnego. Musimy koniecznie odwrócić perspektywę. Dla nas wszystko zaczyna się nie od stworzenia, nawet nie od odkupienia, ale od przyjścia Chrystusa w chwale. To Jego przyjście jest przecież momentem naszego nawrócenia, czyli naszego chrztu. Wtedy spotykamy się ze Zmartwychwstałym. Życie chrześcijanina jest nie tylko wspominaniem tego, co wydarzyło się w historii zbawienia, jest przede wszystkim spotkaniem z Tym, który stale do nas przychodzi. Apostoł Paweł nazywa Chrystusa: „Ten, który przychodzi” (ho erhomenos). Nie: „Ten, który przyszedł”, ani: „Ten, który przyjdzie”, ale właśnie: „Ten, który przychodzi”. Jest to stały proces wchodzenia wieczności w nasze życie.

Ziarno zaczyna gnić

Trzeba odwrócić wektor katechizmowej wykładni wiary, który rozpoczyna się od stworzenia świata, aby następnie poprzez tajemnicę odkupienia doprowadzić nas do czasów ostatecznych. W życiu duchowym należy wszystko rozpoczynać od końca. Życiem duchowym rządzi nie logika systematycznego wykładu wiary, ale logika miłości, logika oczekiwania na przyjście Pana. Dlatego pierwotny Kościół przenikało radosne wołanie: Marana tha! - Przyjdź, Panie!

Jak żyć w tych dwóch perspektywach w kulturze chwili i w Kościele dotkniętym zamętem? Jak przyzwyczajać się do wieczności? Wydaje się, że uprzywilejowane są dwie strategie: upraszczanie i liturgia.

W strategii upraszczania powinniśmy znowu w centrum naszej duchowości postawić śmierć - nie jako koniec życia na ziemi, ale jako moment wypełnienia się Bożych obietnic. Jedno z wielkich oszustw Szatana polega na wmówieniu nam, że życie się kończy. Jeśli to mu się uda, zaczynamy żyć w perspektywie życia na ziemi. Budujemy większe spichlerze, by pomieścić jak najwięcej dóbr. Może to być dobro materialne, ale również dobro duchowe, wykształcenie, rozwój osobisty. Składamy ziarno do ziarna w spichlerzu naszego życia, nie orientując się nawet, że ziarno zaczyna gnić. „Głupcze, jeszcze tej nocy zażądają twojej duszy od ciebie” (Łk 12, 20).

Pan Jezus wielokrotnie pokazywał inną strategię - strategię obumierającego ziarna. Szatanowi wciąż udaje się odwracać wektor chrześcijańskiego życia. Zamiast patrzeć
w przyszłość, poza granicę śmierci, patrzymy na to, co już odeszło, i za wszelką cenę kurczowo chwytamy się doczesności. Pan zaprasza nas do tego, żeby doświadczenie śmierci uczynić centrum chrześcijańskiego życia. Zaakceptowanie końca, kres, klęska stają się początkiem życia. Gdybym miał z całej Ewangelii wybrać jeden obraz, który symbolizuje dynamikę życia chrześcijanina, wybrałbym właśnie obumierające ziarno.

Dużo ostatnio mówi się w Polsce (i nie tylko) na temat nowej ewangelizacji. Kościół powinien wyjść poza własne granice, aby poszukiwać tych, którzy sami do niego nie przyjdą. Zgadzam się z tym, jednak patrząc na historię Kościoła, obserwujemy tajemniczą prawidłowość. Odnowa Kościoła zazwyczaj rozpoczyna się od wycofania się z tego świata, aby być tylko dla Boga. Tak przecież było w wypadku świętych Benedykta, Franciszka, Teresy z Ávili i Jana od Krzyża, a w Polsce - br. Alberta i Rafała Kalinowskiego.

Działanie wyrasta z kontemplacji. Nie chodzi jednak tylko o to, żeby wycofać się na chwilę z tego świata. Decyzja o całkowitym byciu jedynie z Bogiem była dla tych świętych ostateczna. To sam Bóg posyłał ich potem w ten świat. Myślę, że nowa ewangelizacja rozpocznie się od kontemplacji i będzie dziełem samego Boga. Trzeba nam jak Eliasz przejść przez pustynię, by spotkać się z Bogiem na górze. Dopiero wtedy usłyszymy Jego słowo, które pokaże nam, co mamy czynić. Apostolstwo rodzi się z głębokiego zjednoczenia z Bogiem - zarówno apostolstwo poszczególnych chrześcijan, jak i wspólnot czy grup.

Obumieranie serca

Kiedy mówię o postawieniu śmierci w centrum chrześcijańskiej duchowości, myślę o obumierającym sercu. Powracanie myślą do realnej własnej śmierci doskonale w tym pomaga. Francuski filozof Jean Guitton pisał, że „nieświadomie przekracza się co roku rocznicę własnej śmierci - kamień porośnięty mchem, podobny do innych”. Wszyscy świętujemy dzień naszych narodzin. W Kościele przyjęte jest wspominanie świętych w dzień ich śmierci, to znaczy narodzin dla wieczności. Nikt z nas jednak nie zna dnia własnej śmierci. Jak słusznie zauważa Guitton, co roku nieświadomie go przekraczamy. Może to było właśnie dzisiaj? Może to właśnie ten dzień będzie dniem mojego wejścia w wieczność? Kiedy umierał o. Joachim Badeni, ostatnie jego słowa brzmiały: „Dziś zaślubiny”. Każdy dzień powinien być przygotowaniem na zaślubiny. Wtedy odległa perspektywa życia wiecznego zaczyna być częścią naszego życia.

Drugą strategią życia w perspektywie wieczności jest liturgia. Od samego początku była ona oczekiwaniem, nie tylko wspominaniem. W liturgii, w przeciwieństwie do prywatnej pobożności czy nawet wielkich spotkań modlitewnych, możemy być pewni obecności Boga. I nie chodzi wcale o to, ilu nas jest albo czy kościół jest piękny, ale o wołanie, które powinno napełniać nasze serce. Koptyjski mnich Matta el‑Maskîne pisał, że „według Księgi Apokalipsy człowiek nie ma mówić: «Przyjdźcie», ale raczej: A kto słyszy, niech powie: «Przyjdź!»”. Nieskończone pragnienie naszego serca zaczyna wołać ku wieczności.

Żyjemy ciągle w perspektywie dwóch nieskończoności: naszego serca i wieczności. Im bardziej zbliżają się one do siebie, tym bardziej żyjemy w tym świecie, ale jesteśmy już nie z tego świata.

Fragment tekstu pochodzi z książki "Bóg i wieczność" autorstwa o. Wojciecha Surówki OP, duszpasterza "Ruchu Lednica 2000", felietonisty "Gościa Niedzielnego". Jego teksty co tydzień możecie przeczytać na łamach "Gościa" w dziale "Czarno na białym".