Obawy społeczne przed szczepionką przeciw COVID-19 są większe niż w przypadku innych chorób. Jakie rozwiązania biorą pod uwagę specjaliści, aby uzyskać odporność stadną za pomocą szczepionki?
Choć epidemia SARS-CoV-2 sieje spustoszenie na froncie zdrowotnym i gospodarczym, w społeczeństwach europejskich, i nie tylko, wciąż duża jest obawa przed planowanymi szczepieniami przeciwko COVID-19. Co ciekawe, osób niechętnych szczepieniom jest wyraźni więcej niż w przypadku innych szczepionek. Na naszym, polskim gruncie aż 47 proc. badanych nie chce się szczepić przeciw COVID-19, wobec 38 proc. badanych, którzy wyrażają chęć zaszczepienia (badania z końca października dla "Super Expressu"). W praktyce, aby osiągnąć tym sposobem odporność stadną, zaszczepić musiałoby się ok 75-80 proc. populacji. To trudna sytuacja, bo z niedawno opublikowanych badań wynika, że samo przebycie choroby nie daje trwałej odporności - przeciwciała utrzymują się w organizmie maksymalnie do 7 miesięcy.
Jakie rozwiązania wobec tak dużych obaw przed szczepieniami chcą wprowadzić rządzący? Wiążące decyzje jeszcze w większości państw nie zapadły, jednak toczy się intensywna debata na ten temat. Na przykład w Wielkiej Brytanii pojawiają się liczne głosy za wprowadzeniem obowiązkowych szczepień przeciw covid-19. W dyskusję włączają się też eksperci z zakresy etyki. Jednym z nich jest prof. Julian Savulescu z Uniwersytetu w Oksfordzie,cytowany przez portal RMF24.pl.
Savulescu podkreśla, że sytuacja ze szczepieniami przeciwko covid-19 jest inna niż w przypadku pozostałych szczepionek, bo z jednej strony mamy epidemię, która pustoszy świat, jaki znamy, z drugiej właśnie z tego powodu pracom nad szczepionkami towarzyszy pośpiech, który sprawi, że ryzyko związane ze szczepieniami może być większe niż w przypadku innych tego rodzaju preparatów:
Każdy program obowiązkowych szczepień wymaga precyzyjnej oceny ryzyka i korzyści, poziom bezpieczeństwa powinien być jak najwyższy, ale tu trudno oczekiwać, by niepewność spadła do zera. Nie możemy ocenić, czy wprowadzenie przymusowych szczepień na Covid-19 jest do końca etycznie uzasadnione, dopóki nie możemy poznać natury szczepionki, powagi problemu i prawdopodobnego rachunku zysków i strat w odniesieniu do innych metod działania.
/Julian Savulescu/
Z tego powodu Savulescu uważa, że szczepienia przeciw covid powinny pozostać dobrowolne, ale dla osób, które się na nie zdecydują, państwa powinny przygotować jakieś dodatkowe bonusy, które będą dodatkowym bodźcem zachęcającym do zaszczepienia. O jakich zachętach mowa? Choć w debacie na ten temat pojawiają się propozycje zachęty finansowej, to oksfordzki naukowiec skłania się raczej ku innym rozwiązaniom. Wachlarz możliwości jest spory - może to być np. możliwość zwolnienia z konieczności noszenia maseczek przez osoby zaszczepione, większe swobody w podróżowaniu czy prawo nie utrzymywania dystansu społecznego (np poprzez udział w imprezach masowych). Mogą to być również zachęty finansowe.
Wojciech Teister