Dobrze skalkulowane

II powstanie śląskie, którego 100. rocznicę obchodzimy, wyróżnia wśród innych insurekcji precyzyjne wskazanie celów, które były do osiągnięcia w tamtej sytuacji politycznej. Odniosło sukces wojskowy i stworzyło lepsze dla polskiej strony warunki przygotowania plebiscytu.

Dowódca powstania Alfons Zgrzebniok. (po lewej) Generał Józef Haller (zaznaczony kółkiem po prawej) w rozmowie z oficerami 1 Pułku Strzelców Bytomskich, najprawdopodobniej przed wkroczeniem pułku na Śląsk podczas II powstania śląskiego, w Bolesławiu pod Olkuszem, 19–26 sierpnia 1920 r.
Muzeum Śląskie w Katowicach /East News, wikimedia

O wybuchu powstania, podobnie jak w sierpniu 1919 r., zadecydował terror, który wzmógł się, kiedy sukcesy bolszewickiej ofensywy dawały Niemcom nadzieję, że wraz z upadkiem państwa polskiego rozwiąże się także kwestia górnośląska. 17 sierpnia rano niemieckie gazety na Śląsku, na stronie tytułowej, zamieściły informacje o upadku Warszawy. Wiadomość nie była prawdziwa. Kiedy w Katowicach na rynku gromadzili się niemieccy bojówkarze, polska ofensywa nad Wieprzem rozwijała się w błyskawicznym tempie, łamiąc sowiecki front. 17 sierpnia w południe w Katowicach doszło do starć, Francuzi otworzyli ogień, raniąc i zabijając kilku Niemców. W czasie walk rannym usiłował pomóc polski lekarz i działacz plebiscytowy dr Andrzej Mielęcki, ale został przez Niemców oskarżony o to, że strzelał do nich. Zlinczowano go, a zwłoki wrzucono do Rawy, przepływającej przez centrum miasta. Następnego dnia Niemcy zaatakowali redakcje kilku polskich gazet i zdemolowali siedzibę Polskiego Komitetu Plebiscytowego w Katowicach. Wówczas Wojciech Korfanty wezwał oddziały Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska do podjęcia „samoobrony”.

Dziękujemy, że z nami jesteś

To dla nas sygnał, że cenisz rzetelne dziennikarstwo jakościowe. Czytaj, oglądaj i słuchaj nas bez ograniczeń.

W subskrypcji otrzymujesz

Nieograniczony dostęp do:
- wszystkich wydań on-line tygodnika „Gość Niedzielny”
- wszystkich wydań on-line on-line magazynu „Gość Extra”
- wszystkich wydań on-line magazynu „Historia Kościoła”
- wszystkich wydań on-line miesięcznika „Mały Gość Niedzielny”
- wszystkich płatnych treści publikowanych w portalu gosc.pl.
brak reklam na stronach;
Niespodzianki od redakcji.