Sprzedali wolność za 500 zł?

Już na początku zaznaczę, że to nie jest tekst o 500 plus, ani o tym czy lepszym rozwiązaniem byłoby wprowadzenie ulgi podatkowej czy wyższej kwoty wolnej. To tekst o szacunku.

Po kolejnej wyborczej porażce opozycji nadszedł czas na wyciąganie wniosków zarówno przez stronę zwycięską (która wygrała o włos pomimo rekordowej przewagi po I turze), jak i całą opozycję (a szczególnie Koalicję Obywatelską), której nie udało się wygrać szóstych wyborów z rzędu.

W przypadku części zwolenników obozu opozycyjnego widać rozżalenie, którego wyraźnym przykładem jest niezależny senator Wadim Tyszkiewicz, który od zeszłego poniedziałku zdążył zbluzgać na facebooku i w udzielonym na antenie RMF-FM wywiadzie nie tylko wyborców Andrzeja Dudy, ale również tych, którzy postanowili nie poprzeć swoim głosem żadnego z kandydatów. Były prezydent Nowej Soli za porażkę Trzaskowskiego obwinia 10 mln Polaków, którzy "sprzedali wolność za 500 zł". I o ile takie ostry głos osoby publicznej rodzi poważne oburzenie, o tyle Tyszkiewicz nie jest w swoim myśleniu odosobniony i każdy, kto nie ogranicza swoich znajomych na facebooku do zwolenników obozu władzy, zauważył, że tak jak senator z Nowej Soli myśli niemała część wyborców Rafała Trzaskowskiego. Tyle tylko, że takie myślenie zawiera pewien istotny błąd.

Abstrahując od tego, że sam Rafał Trzaskowski w swoim programie zapowiedział utrzymanie 500 plus i dołożenie koljnych świadczeń socjalnych, gdyby senator Tyszkiewicz zechciał wyjść na chwilę z bańki, w której żyje, zostawił na moment swoje rozżalenie i zastanowił dlaczego program 500 plus dla tak wielu Polaków ma duże znaczenie, to mógłby nagle odkryć, że o ile dla zarabiającego ok. 10 tys. zł samorządowca, senatora czy przedstawiciela klasy średniej o zarobkach powyżej średniej krajowej, 500 zł to stosunkowo nieduże pieniądze, o tyle już dla kogoś, kto utrzymuje rodzinę z powiedzmy trójką dzieci i zarabia w granicach 2-3 tys. zł te 500 zł dodatku na każde dziecko jest znaczącym składnikiem domowego budżetu. I chociaż wiemy, że pieniądze szczęścia nie dają, to jednak ich brak znacząco ogranicza wolność ekonomiczną człowieka. Bo cóż z tego, że może bez kontroli granicznej wyjechać na wakacje nad Morze Śródziemne, lub wysłać dziecko na studia do dowolnego miasta w kraju i Europie, gdy nie ma za co zrealizować tej możliwości? Majątek oczywiście nie warunkuje wolności, ale jednak mając pieniądze można skorzystać ze znacznie większej oferty teoretycznie dostępnych dóbr. Pierwszy z brzegu przykład: jakie znaczenie dla zarabiającego 2 tys. zł ma dostęp do trzech różnych gazet codziennych w sytuacji, gdy ich regularny zakup jest zbyt dużym obciążeniem dla jego codziennego budżetu?

Gdyby Wadim Tyszkiewicz i myślący o wyborcach Andrzeja Dudy jak o zdrajcach, którzy sprzedali wolność za 500 zł, zamiast obrażać myślących inaczej postarali się ich zrozumieć, może odkryliby, że dla części z nich te 500 zł miesięcznego dodatku na dziecko poszerza ich przestrzeń wolności bardziej, niż pluralizm w TVP. Bo wolność ekonomiczna jest jednym z podstawowych wymiarów wolności osobistej. A z tym, że program 500 plus znacząco poprawił jakość życia najuboższych polskich rodzin raczej trudno dyskutować.

Nie chciałbym być źle zrozumiany. Nie kwestionuję tego, że obóz rządzący monopolizuje niektóre przestrzenie życia społecznego i politycznego, jak choćby media publiczne. Zastanawiam się jednak w jaki sposób Wadim Tyszkiewicz i ta część zwolenników opozycji, która nazywa wyborców Andrzeja Dudy sprzedawczykami za 500 zł, chcą przekonać część z nich do zagłosowania w kolejnych wyborach na opozycję. Może jednak zamiast "strzelać fochy" i obrażać lepiej spróbować zrozumieć dlaczego tym razem nie zagłosowali na Rafała Trzaskowskiego?