Katowicki IPN chce zewidencjonować, a w uzasadnionych przypadkach odnowić lub odbudować, groby powstańców śląskich. Apel o przekazywanie informacji na temat mogił poległych w powstaniach oraz powstańców zmarłych po 1921 r. jest od niedzieli odczytywany w kościołach w regionie.
Akcja katowickiego oddziału IPN pt. "Powstańcy to wiara, nadzieja i cud - ocalmy groby powstańców śląskich od zapomnienia!" rozpocznie się w najbliższy poniedziałek i ma być kontynuowana do 1922 r. - będzie cyklicznie przeprowadzana na przełomie października i listopada. Wpisuje się ona w upamiętnienie setnej rocznicy powstań śląskich oraz powrotu Górnego Śląska do Polski.
"W ramach akcji Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach podjęło staranie stworzenia bazy ewidencyjnej grobów, w których spoczywają powstańcy śląscy na terenie województwa śląskiego. Jej utworzenie pozwoli w przyszłości na opracowanie systemu opieki nad tymi grobami i zatrzyma proces likwidacji grobów naszych bohaterów" - wskazał naczelnik OBUWiM w Katowicach Jan Kwaśniewicz.
Zgłoszenia do bazy będą przyjmowane na podstawie formularzy przesłanych na adres grobypowstancowslaskich@ipn.gov.pl bądź adres korespondencyjny katowickiego oddziału IPN. Formularze zgłoszeniowe można pobrać ze strony internetowej oddziału. Informacje o akcji będą udzielane pod numerami telefonów: 32 207 08 00 i 32 207 08 03.
Dzięki współpracy z archidiecezją katowicką oraz diecezjami: sosnowiecką, gliwicką i opolską, treść apelu będzie od niedzieli do 2 listopada odczytywana w parafiach na terenie województwa śląskiego, a w gablotach zawisną plakaty informacyjne.
Jak podał Kwaśniewicz, akcja została zainspirowana analizą zewidencjonowanych na szczeblu administracji samorządowej grobów wojennych i grobów weteranów powstań śląskich. "Wynika z niej, że znana jest lokalizacja 147 grobów. Przywołana liczba jest rażąco niska w zestawieniu z liczbą 2 700 osób, które straciły życie w powstaniach śląskich i ok. 60 tys. osób, które wzięły w nich udział" - wskazał naczelnik.
Brak wiedzy o grobach powstańczych wynika z dwóch przyczyn: uległy one likwidacji lub są to miejsca pochówku, na których nie ma informacji o rodowodzie powstańczym zmarłego. OBUWiM nie poprzestaje wyłącznie na ewidencjowaniu grobów powstańczych. W uzasadnionych przypadkach finansuje remonty takich grobów lub nawet je odbudowuje. Tak stało się w przypadku grobu Emila Walesy z Chorzowa Starego, który w ostatnich latach uległ całkowitemu zniszczeniu.
Po akcji OBUWiM w Katowicach, w ramach której w roku 2018 wyremontowano groby pięciu spoczywających w Chorzowie powstańców, do pracowników Biura zgłosiła się rodzina Emila Walesy i wskazała lokalizację zniszczonego grobu. Po przeprowadzeniu stosownych procedur grób został odbudowany, a uroczystość jego poświęcenia i upamiętnienia Walesy odbędzie się w najbliższy poniedziałek w kościele pod wezwaniem Świętej Marii Magdaleny w Chorzowie Starym.