Edycja 23 tomów źródeł do historii Kościoła na Górnym Śląsku to dzieło nie mające precedensu w powojennej historiografii Kościoła w Polsce. Odkrywa nowe obszary badawcze, odświeża narrację historyczną, pozwala głębiej poznać nie tylko struktury kościelne, lecz także wiarę zwykłych ludzi.
W dobie płynnej ponowoczesności, gdzie ważniejsze są interpretacje od faktów, a studenci historii, i coraz częściej także badacze oraz osoby zajmujące się popularyzacją wiedzy historycznej, rzadko siedzą w archiwach i bibliotekach, bo podstawowe informacje ściągają z internetu, koncentrując się na różnych sposobach interpretacji, rośnie wartość edycji źródłowych. To źródła bowiem nadal stanowią sól każdej narracji historycznej, dostarczając wiedzy z pierwszej ręki o tym, jak było. Dlatego wydarzeniem okazała się prezentacja w połowie listopada, w Centrum Informacji Naukowej i Bibliotece Akademickiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, serii wydawniczej „Źródła do dziejów Kościoła katolickiego na Górnym Śląsku”. Powstała ona z inspiracji ks. prof. Jerzego Myszora, wybitnego historyka, specjalizującego się w dziejach XIX i XX wieku, który nie tylko zainaugurował wydawanie tych źródeł, ale siedem z 23 pozycji osobiście opracował i wydał. Nawiązał w ten sposób do tradycji okresu międzywojennego, kiedy to w trakcie zmagań plebiscytowych powstało, z inicjatywy m.in. bł. ks. Emila Szramka, Towarzystwo Przyjaciół Nauk na Śląsku, później jeden z najciekawszych intelektualnie ośrodków życia naukowego w województwie śląskim. Mając świadomość dokonań niemieckiej historiografii w tej dziedzinie, głównie historyków związanych z Uniwersytetem Wrocławskim, ks. Szramek rozpoczął w Katowicach wydawanie źródeł w serii pod nazwą „Fontes”. Ukazało się w niej pięć tomów i do dzisiaj są one niezastąpioną skarbnicą wiedzy na temat przeszłości terenów, które w 1925 r. utworzyły diecezję katowicką. W okresie powojennym ważnym miejscem dla nowych edycji źródłowych były powstałe w 1968 r. „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne”. Obecna edycja, przygotowana przez historyków skupionych przy Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego, nawiązuje do tamtego pomysłu i prezentuje źródła dla obszaru diecezji wrocławskiej w jej granicach ukształtowanych w XIX wieku.
To dla nas sygnał, że cenisz rzetelne dziennikarstwo jakościowe. Czytaj, oglądaj i słuchaj nas bez ograniczeń.
Andrzej Grajewski