Nawet 7 mln Polaków rocznie odwiedza miejsca kultu – wynika z opublikowanego w piątek raportu CBOS. Najpopularniejszymi miejscami pielgrzymkowymi są od lat Jasna Góra i Licheń. Najwięcej osób pielgrzymuje w grupach parafialnych oraz w gronie znajomych.
Z badania CBOS wynika, że 32 proc. Polaków deklaruje, że przynajmniej raz w trakcie swojego życia uczestniczyło w pielgrzymce (niezależnie od jej formy i celu), w tym 14 proc. brało udział jeden raz, a 18 proc. – więcej niż raz. „Mimo relatywnej popularności tej formy manifestacji religijności, można jednak sądzić, że pozostaje ona dla uczestników wydarzeniem rzadkim, wyjątkowym – tylko 3 proc. badanych stwierdziło, że uczestniczyło w pielgrzymce wielokrotnie” – czytamy w komunikacie z badań.
Dla większości uczestników pielgrzymka nie jest aktywnością podejmowaną regularnie, co roku. Doświadczenia ponad dwóch trzecich badanych deklarujących, że brali udział w takim wydarzeniu, pochodzą sprzed więcej niż sześciu lat. Tylko 8 proc. ogółu Polaków, którzy kiedykolwiek uczestniczyli w pielgrzymce, brało w niej udział w tym roku.
Popularność pielgrzymek jest powiązana z deklarowanym udziałem w praktykach religijnych. Wśród osób praktykujących częściej niż raz w tygodniu ponad połowa (54 proc.) uczestniczyła w pielgrzymce więcej niż raz, a ponad jedna piąta (22 proc.) brała w niej udział w tym roku.
W pielgrzymkach częściej uczestniczą kobiety niż mężczyźni. Widać też nadreprezentację osób w wieku 55–64 lat.
Polacy pielgrzymują przede wszystkim w grupach parafialnych – takie doświadczenie ma ponad połowa (56 proc.) osób, które kiedykolwiek brały udział w pielgrzymce. Mniej niż jedna trzecia (29 proc.) zadeklarowała, że była na pielgrzymce ze znajomymi, 17 proc. – z inną grupą kościelną, a 11 proc. – z grupą zawodową lub związaną wspólnymi zainteresowaniami. Indywidualne pielgrzymowanie jest w naszym kraju zjawiskiem mało rozpowszechnionym – zdecydowało się na nie tylko 7 proc. ogółu uczestników pielgrzymek.
Ankieterzy CBOS zapytali również o najpopularniejsze miejsca pielgrzymkowe. Zdecydowanie na pierwszej pozycji plasuje się Częstochowa, w której było ponad dwie trzecie (69 proc.) wszystkich pielgrzymów. Różnica w popularności z zajmującym drugie miejsce Licheniem jest olbrzymia – wielkopolskie sanktuarium odwiedziło 14 proc. badanych mających doświadczenia pielgrzymkowe. Największą popularnością poza Częstochową i Licheniem cieszą się tradycyjne sanktuaria: Kalwaria Zebrzydowska, Piekary Śląskie i Święta Lipka, a także krakowskie Łagiewniki.
Spośród wszystkich pielgrzymów około jednej dziesiątej (11 proc.) podróżowało za granicę, najczęściej do Rzymu. Można więc powiedzieć, że zagraniczna „turystyka pielgrzymkowa” nie jest jeszcze w naszym kraju zbyt popularna. Na pielgrzymce zagranicznej były głównie osoby mocno zaangażowane religijnie i jednocześnie stosunkowo zamożne.
Ponad połowa pielgrzymów deklaruje, że powodem uczestniczenia w pielgrzymce była chęć modlitwy w konkretnej intencji (58 proc.). Prawie połowa (48 proc.) wskazuje na wyjątkowe przeżycia duchowe związane z wzięciem udziału w pielgrzymce. Około jednej czwartej pielgrzymów wybrało się na pielgrzymki, by się modlić, ale nie w konkretnej sprawie (26 proc.), a niemal jedna czwarta (23 proc.) – z ciekawości. Nieco mniej przyznaje, że ktoś inny nakłonił ich do uczestnictwa (19 proc.) albo wskazuje na motywacje turystyczne (18 proc.).
Jak zauważa CBOS, osoby, które uczestniczyły w pielgrzymkach zagranicznych, zdecydowanie częściej niż pozostałe twierdzą, że pielgrzymka to wyjątkowe przeżycie duchowe (67 proc. – wśród nich jest to najczęściej wymieniany powód uczestnictwa). Wyraźnie częściej też przyznają, że ich motywacją, przynajmniej częściowo, była chęć zobaczenia ciekawych miejsc (38 proc.).