Rozumieć Ukrainę

Tatiana Winnik, uczestniczka wielu europejskich spotkań poetyckich, pomyślała, że jej region może też stać się stolicą kultury, znaną w innych krajach i wymyśliła swój festiwal. Sama mieszka w mieście Niżyn, znanym z uniwersytetu Gogola (podobno kształcił się w nim pięć lat), i z tego, że przed wojną były tu otwarte 23 świątynie. Dlatego część spotkań festiwalowych miała miejsce w Niżynie, a część w Czernihowie. Przyjechali na nie poeci przede wszystkim z różnych stron Ukrainy, ale i z Niemiec, Gruzji, Wietnamu, Polski. Organizatorka do końca nie była pewna jaka partia czy firma sfinansuje jej działania, ale ostatecznie udało jej się przygotować trzydniowy festiwal nie tylko poezji, ale i innych dziedzin sztuki, bo w programie znalazły się też koncerty, spektakl teatralny. Uczestnicy spotykali się z uczniami szkół podstawowych, młodzieżą szkół średnich i studentami, świetnie władającymi językami obcymi, nie odstającymi od swoich kolegów z Zachodu Europy, a nawet przewyższającymi ich kulturą osobistą. Widać było, że młodzi mają nadzieję, a i sami są nadzieją, żywym argumentem na to, że przyszłość ich kraju może być lepsza. Opowiadałam im o Polsce, którą znali jedyne z Internetu, bo, żeby do nas przyjechać, potrzebują specjalnego zaproszenia, gwarantującego, że zapewnimy im na ten czas utrzymywanie. 

W festiwalu brało udział kilkunastu poetów ukraińskich i to oni nadawali spotkaniom ton. Ukraińcy, jakby nie mogąc otrząsnąć się ze zwyczajów dawnej epoki, przygotowywali kilkugodzinne wieczory prezentacji poezji i pieśni, starając się na każdym kroku podkreślać swój patriotyzm. Wszystkie spotkania zaczynał hymn, a i wierszach znajdowały się fragmenty poświęcone miłości do ojczyzny. Widać było, że sztuka wydaje im się dobrym sposobem budzenia uczuć patriotycznych, dodania sobie otuchy do wytrwania i do zmian, które są niezbędne w mocno zrujnowanie ojczyźnie.     

Na lotnisku Kijów-Boryspol, gdzie już od wejścia celnicy sprawdzali paszporty i kilkakrotnie przetrzepywali walizki, okazało się, że mam za dużo ukraińskich książek, które dostałam od tamtejszych kolegów. Ale wzięłam je do ręki, tłumacząc, że będę je czytać w samolocie. Bo właśnie książki i zamknięte w nich wiersze, podczas lektury otwierają nasze serca i pozwalają zrozumieć Ukrainę. Zmęczoną, poranioną, zabitą na Majdanie, rozdartą między oligarchów, ale tęskniącą za normalnością i swoją sławą.