Irlandia Płn.: Walka o życie nienarodzonych trwa

Rozpoczęto postępowanie apelacyjne w sprawie kontrowersyjnego orzeczenia Wysokiego Trybunału Irlandii Północnej w Belfaście. Pod koniec listopada ubiegłego roku sąd ten orzekł, że obowiązujące w Irlandii Północnej przepisy chroniące ludzkie życie od momentu poczęcia są niezgodne z art. 3, 8 i 14 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

W grudniu 2014 roku Komisja Praw Człowieka Irlandii Północnej wszczęła postępowanie przeciwko Departamentowi Sprawiedliwości, zarzucając niezgodność ustawodawstwa chroniącego ludzkie życie od momentu poczęcia z art. 3, 8 i 14 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. 30 listopada 2015 roku Wysoki Trybunał w Belfaście orzekł, że obecny stan prawny zakazujący aborcji w przypadkach ciężkich wad płodu oraz poczęcia w wyniku czynu zabronionego narusza prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego.

Choć orzeczenie nie stworzyło generalnego „prawa do przerywania ciąży” w Irlandii, zostawiło ono furtkę dla propagowania aborcji na życzenie. Jak zauważył irlandzki Minister Sprawiedliwości – David Ford, konsekwencją wyroku Wysokiego Trybunału może być wprowadzenie całkowitego przyzwolenia dla aborcji, wykraczającego nawet poza permisywne przepisy obowiązujące na pozostałym obszarze Wielkiej Brytanii. W omawianym wyroku, Trybunał zanegował bowiem konieczność równej ochrony życia każdego człowieka, niezależnie od fazy jego rozwoju, argumentując m. in., że w przypadku dzieci obciążonych poważnymi wadami, „nie ma żadnego ludzkiego życia do ochrony”("There is no human life to protect”) i są one „stracone” („doomed”).

Powyższe stwierdzenia wzbudziły liczne kontrowersje w irlandzkim społeczeństwie. Spotkały się również ze zdecydowaną reakcją irlandzkich biskupów katolickich, którzy w wystosowanym w grudniu 2015 roku liście wskazali, że orzeczenie Trybunału ma charakter dyskryminacyjny wobec dzieci niepełnosprawnych oraz poczętych w wyniku czynu zabronionego, gdyż neguje ich podmiotowość prawną i odmawia im prawa do życia. Biskupi podkreślili jednocześnie w liście, że Kościół zobowiązany jest do równej opieki i współczucia dla matki i jej nienarodzonego dziecka.

Obecnie obowiązujące prawo Offences against the Person Act 1861 stanowi, że zarówno poddanie się jak i wykonanie aborcji jest przestępstwem zagrożonym karą dożywotniego pozbawienia wolności. Pomocnictwo jest natomiast zagrożone karą do 5 lat pozbawienia wolności (sekcje 58-59). Akt ten został zmodyfikowany przez 25 sekcję The 1945 Criminal Justice (Northern Ireland) Act, która wyłącza winę w przypadku przeprowadzenia aborcji, jeżeli ciąża poważnie zagraża życiu matki. W orzeczeniu z 1994 roku w sprawie Northern Ireland Health and Social Services Board przeciwko A and Others sąd stwierdził, że przesłanka zagrożenia życia matki rozciąga się także na sytuacje, gdy dalsze trwanie ciąży mogłoby wpłynąć negatywnie na zdrowie psychiczne lub fizyczne matki. Na terenie Irlandii Północnej nie został natomiast przyjęty Abortion Act 1967, obowiązujący na  pozostałym obszarze Zjednoczonego Królestwa, który dopuszcza szerokie wyjątki od zakazu dokonywania aborcji.

Departament Sprawiedliwości i Prokurator Generalny wniósł apelację od wyroku Wysokiego Trybunału. Sąd Apelacyjny rozpoczął już prace nad zbadaniem sprawy.