Jak możemy zapobiegać udarom?

Organizacja, która wspiera pacjentów po udarach mózgu oraz ich rodziny, po raz drugi realizuje ogólnopolski program edukacyjny pt. "Udarom można zapobiegać!". Jego celem jest szerzenie w społeczeństwie wiedzy na temat objawów udaru mózgu, a także przekonywanie, że niewielkie zmiany stylu życia, a w razie potrzeby odpowiednie leczenie istniejących chorób, mogą znacząco ograniczyć ryzyko wystąpienia udaru.

Jak przypomina stowarzyszenie w informacji przesłanej PAP, szeroko zakrojone badanie INTERSTROKE, prowadzone w 22 krajach, wykazało, że za 90 proc. ryzyka udaru mózgu odpowiada 10 czynników, które możemy modyfikować. Są to: występowanie nadciśnienia tętniczego, palenie papierosów, wyższy stosunek obwodu talii do obwodu bioder (WHR), niezdrowa dieta, brak regularnej aktywności fizycznej, występowanie cukrzycy, spożywanie alkoholu w nadmiarze lub upijanie się, stres psychospołeczny oraz depresja, choroby serca i stosunek "złego" i "dobrego" cholesterolu.

Niestety, świadomość na temat udaru mózgu oraz możliwości zapobiegania mu jest w społeczeństwie polskim wciąż za mała, podkreślają członkowie "Udarowców" ((www.udarowcy.com.pl).

Dr hab. Adam Kobayashi z II Kliniki Neurologicznej w Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, uczestniczący w programie edukacyjnym "Udarom można zapobiegać!", podkreśla, że udar mózgu najczęściej jest następstwem chorób układu sercowo-naczyniowego. "Nadciśnienie tętnicze czy migotanie przedsionków to jedne z najważniejszych czynników ryzyka wystąpienia udaru. Przebieg udaru w wyniku migotania przedsionków jest znacznie cięższy niż z powodu innych przyczyn i charakteryzuje się wyższym stopniem niepełnosprawności oraz większą śmiertelnością" - zaznacza neurolog. W jednej trzeciej przypadków, w których przyczyną udaru było migotanie przedsionków, dochodzi do zgonu w ciągu roku od jego wystąpienia.

We wczesnej diagnostyce migotania przedsionków bardzo pomocne jest tak proste badanie, jak pomiar pulsu (tętna), który można wykonać samemu. Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (ESC) zaleca objęcie osób powyżej 65. roku życia edukacją na temat prawidłowego pomiaru tętna. W przypadku wyczucia niemiarowej, nieregularnej pracy serca należy zgłosić się do lekarza, który powinien uruchomić procedurę diagnostyczną w kierunku migotania przedsionków. "W uzasadnionych przypadkach, wdrożenie leczenia przeciwzakrzepowego pozwala skutecznie zminimalizować ryzyko wystąpienia udaru" - zaznacza dr Kobayashi.

"Modyfikacja stylu życia, rozpoznanie, a następnie leczenie i monitorowanie chorób, które zwiększają jego ryzyko - to kluczowe kwestie w przypadku zapobiegania udarowi. Jeżeli zaś do udaru dojdzie, w redukcji powikłań choroby znaczącą rolę odgrywa także kompleksowa, jak najszybciej podjęta rehabilitacja" - dodaje prezes Stowarzyszenia "Udarowcy - Liczy się wsparcie" Sebastian Szyper. Jak zaznacza, nie jesteśmy bezradni wobec udaru, ale aby móc się przed nim chronić musimy znać czynniki ryzyka, mieć wiedzę na temat profilaktyki i szybko wezwać pogotowie w razie wystąpienia jego objawów.

W swoich materiałach edukacyjnych stowarzyszenie podkreśla także, że modyfikacja czynników ryzyka nie tylko wpływa na zmniejszenie zagrożenia udarem, ale również może łagodzić jego przebieg i konsekwencje. Ponadto, bardzo istotna jest profilaktyka wtórna, gdyż u 6-12 proc. chorych dochodzi do kolejnego udaru w ciągu roku, a u 40-50 proc. - w ciągu pięciu lat.

W ramach programu edukacyjnego "Udarom można zapobiegać!" stowarzyszenie zorganizowało w maju mobilne miasteczka profilaktyki udarowej. W tym roku stanęły one w Warszawie, Lublinie i Białymstoku. Odwiedzający je mogli skorzystać z bezpłatnych badań profilaktycznych, porad i konsultacji lekarskich, a także dowiedzieć się więcej o możliwościach zapobiegania udarowi i jego objawach. Są to najczęściej: asymetria twarzy, np. opadnięcie kącika ust, niedowład lub porażenie (zazwyczaj jednostronne) kończyn górnych lub dolnych, zaburzenia mowy, widzenia zaburzenia równowagi, zawroty głowy.

Udar mózgu zajmuje trzecie miejsce wśród przyczyn zgonów i jest głównym powodem niepełnosprawności u ludzi po 40 roku życia. W Polsce co roku udar mózgu występuje u 70 tys. osób, a 30 tys. umiera z jego powodu. Przyczyną udaru jest uszkodzenie lub zablokowanie naczynia krwionośnego doprowadzającego tlen i substancje odżywcze do mózgu. W efekcie odcięcia części mózgu od dopływu tlenu i związków odżywczych dochodzi do jego obumierania.

Projekt "Udarom można zapobiegać" jest realizowany dzięki grantowi edukacyjnemu firmy Boehringer Ingelheim.