Jezus Panem – co to znaczy?

Wiele słów, liczne wyrażenia i zwroty, a nawet całe zdania są zaczerpnięte ze Starego Testamentu. Zależność ta nie ogranicza się do cytatów z pojedynczych tekstów czy aluzji do nich. O ścisłym związku między Starym a Nowym Testamentem świadczą również terminy, które we współczesnym języku nie mają tak mocnego i pełnego znaczenia, jakie posiadają w tekstach biblijnych. Przykładem tego związku jest słowo „pan”. Pojawia się ono w jednym z najkrótszych wyznań wiary pierwszych chrześcijan, które przytacza dzisiejsze czytanie: „Jezus jest Panem”. Wyraz „kyrios” w przekładzie greckim Biblii oddaje dwa różne hebrajskie słowa, które mają odmienne znaczenie. Rzeczownik „adon” może odnosić się do osoby posiadającej władzę oraz wyrażać cześć i szacunek dla adresata tego tytułu. Jakub, który spotyka swojego brata Ezawa, zwraca się do niego nie po imieniu, lecz tytułuje go „panie mój”. W ten sposób odnoszono się do sprawujących władzę oraz ich reprezentantów. W pierwszym okresie władzy królewskiej nazywano Panem również Boga Izraela. Termin ten ma jeszcze jedno znaczenie. Przed wyprowadzeniem Izraelitów z Egiptu Bóg objawił im swoje imię: Jahwe. W dawniejszych czasach odróżniano je od tytułu „Pan”. Przykładem tego rozróżnienia jest imię nadane czwartemu synowi Dawida: „Adoniasz”. W brzmieniu hebrajskim znaczy ono dosłownie: „Panem jest Jahwe”. W wiekach bezpośrednio poprzedzających przyjście Jezusa imię Boże wymawiał już tylko arcykapłan i tylko raz w roku – w Dniu Przebłagania. Nie wypowiadano go z powodu troski o przestrzeganie drugiego przykazania Dekalogu. W modlitwie i w głośnej lekturze tekstów Pisma Świętego zastępowano je przez tytuł „Pan”. Świadectwem tej zamiany są starożytne przekłady greckie Starego Testamentu oraz cytaty w Nowym Testamencie, w których zamiast imienia „Jahwe” występuje słowo „Pan”. Kiedy chrześcijanie powtarzali najkrótsze wyznanie wiary, wyrażali zatem nie tylko cześć dla Jezusa i uznanie dla Jego panowania, ale przede wszystkim głosili, że Jezus jest Jahwe, czyli jest Bogiem. Również ten drugi sens ma zdanie z Credo powtarzanego podczas Mszy św.: „Wierzę w jednego Pana Jezusa Chrystusa”.