Pierwsze wystąpienie papieża w Kongresie

"Nasz świat coraz bardziej staje się miejscem gwałtownego konfliktu, nienawiści i brutalnych okrucieństw, popełnianych nawet w imię Boga i religii" - oświadczył papież. Dodał, że żadna religia nie jest "odporna" na przejawy ideologicznego ekstremizmu i dlatego konieczna jest czujność wobec wszelkiego fundamentalizmu.

Franciszek wskazał, że potrzebna jest "delikatna równowaga", by zwalczyć przemoc dokonywaną w imię religii, ideologii czy systemu ekonomicznego, gdyż trzeba stać jednocześnie na straży wolności religijnej, intelektualnej oraz swobód indywidualnych.

Następnie papież przestrzegł przed szczególnie groźną jego zdaniem pokusą redukcjonizmu, który "widzi tylko dobro albo zło", "sprawiedliwych i grzeszników".

"Współczesny świat z jego otwartymi ranami, które dotykają tak wielu naszych braci i siostry, wymaga tego, byśmy opierali się wszelkim formom polaryzacji, które mogłyby podzielić nas na dwa obozy" - powiedział Franciszek.

Wskazując na Abrahama Lincolna, strażnika wolności, który niestrudzenie pracował, aby „ten naród z pomocą Boga doczekał się odrodzenia idei wolności”, papież przypomniał, że „budowanie wolnej przyszłości wymaga umiłowania dobra wspólnego i współpracy w duchu pomocniczości i solidarności”.

W tym kontekście Franciszek wskazał na niepokojącą sytuację społeczno-polityczną współczesnego świata, który stał się miejscem gwałtownych konfliktów, nienawiści i brutalnych zbrodni, popełnianych nawet w imię Boga i religii. „Wiemy, że żadna religia nie jest wolna od form indywidualnych urojeń czy ekstremizmu ideologicznego. Oznacza to, że musimy być szczególnie uważni na wszelki rodzaj fundamentalizmu, czy to religijnego, czy też innego rodzaju” - zaznaczył papież i wskazał na konieczność zachowania delikatnej równowagi, by zwalczać przemoc popełnianą w imię religii, ideologii lub systemu gospodarczego, chroniąc równocześnie wolność religijną, intelektualną i swobody indywidualne.

Ojciec Święty przestrzegł przed pokusą upraszczającego redukcjonizmu, który widzi tylko dobro lub zło, sprawiedliwych i grzeszników. „Wiemy, że próbując się uwolnić od wroga zewnętrznego, możemy ulec pokusie, aby umacniać wroga wewnętrznego. Naśladowanie nienawiści i przemocy tyranów i morderców jest najlepszym sposobem, aby zająć ich miejsce” - przestrzegł Franciszek.

Franciszek wskazał na potrzebę odwagi i inteligencji, aby rozwiązać wiele dzisiejszych kryzysów geopolitycznych i ekonomicznych, które dotykają także krajów rozwiniętych, a są skutkami niesprawiedliwych struktur i działań.

Przypomniał, że w Stanach Zjednoczonych różne wyznania religijne w znacznym stopniu przyczyniły się do budowania i umocnienia społeczeństwa i dlatego „głos wiary powinien być nadal słyszany”.

Papież wskazał na potrzebę współpracy w walce o wyeliminowanie nowych globalnych form niewolnictwa, zrodzonych z poważnych niesprawiedliwości, które można pokonać tylko dzięki nowej polityce i nowym formom społecznego konsensusu.

Franciszek przypomniał, że historycznie demokracja jest głęboko zakorzeniona w umysłach Amerykanów. Przywołał słowa z „Deklaracji Niepodległości” Stanów Zjednoczonych z 4 lipca 1776 r., że „wszyscy ludzie są stworzeni równymi, że są obdarzeni przez swego Stwórcę pewnymi niezbywalnymi prawami; że do praw tych należą: życie, wolność i dążenie do szczęścia”.

Zaznaczył, że polityka musi być w służbie człowieka i nie może być zniewolona przez gospodarkę i finanse oraz ma budować dobro wspólnoty, poświęcając interesy partykularne, by w sprawiedliwości i pokoju dzielić się swymi dobrami, interesami, swoim życiem społecznym.

Mówiąc o kolejnym wielkim Amerykaninie Martinie Lutherze Kingu papież przypomniał, że 50 lat temu poprowadził on marsz z Selmy do Montgomery w „ramach kampanii spełnienia swojego «marzenia» zapewnienia Afroamerykanom pełnych praw obywatelskich i politycznych”. „To marzenie wciąż inspiruje nas wszystkich. Cieszę się, że Ameryka jest nadal dla wielu krainą «marzeń»” - zaznaczył Franciszek.