Bądźcie poetami

Podczas gdy w innych księgach Biblii greckiej występuje on tylko trzy razy, w tym liście jest użyty czterokrotnie. Pierwsza wzmianka w Nowym Testamencie ma znaczenie zgodne z dzisiejszym używaniem jego odpowiedników we współczesnych językach. Kiedy św. Paweł przemawia w Atenach i powołuje się na autorów znanych słuchaczom, wtedy przytacza cytat za pomocą formuły: „Jak też powiedzieli niektórzy z waszych poetów”. Gdyby przyjąć takie znaczenie ostatniego słowa, wówczas apel św. Jakuba „Wprowadzajcie zaś słowo w czyn!” należałoby przełożyć „Stawajcie się poetami słowa!”. W języku greckim odpowiedniki, z których wywodzą się wyrazy „poezja” i „poeta”, mają też szersze znaczenie. W starożytności używano terminu poiesis najpierw na oznaczenie aktu wytwarzania czy produkowania czegokolwiek. Następnie określano nim tworzenie sztuki czy tragedii, a nawet komponowanie melodii. Tym słowem nazywano także rezultaty aktywności: w ogólnym sensie – jakikolwiek wyrób, w szczególnym zaś – poezję. Analogicznie wyraz poietes odnosił się nie tylko do autora dzieła poetyckiego, ale także do jakiegokolwiek wykonawcy czy twórcy. W tym szerszym znaczeniu termin poietes jest używany przez św. Pawła w Liście do Rzymian: „Nie słuchacze Prawa są sprawiedliwi wobec Boga, ale wykonawcy Prawa będą usprawiedliwieni” (Rz 2,13). Tak samo na temat słuchania i wykonywania wypowiada się św. Jakub. Jego ocena znajduje się w dwóch zdaniach, które nie zmieściły się we fragmencie liturgicznym. Najpierw, pisząc o negatywnej postawie, posługuje się porównaniem: „Jeżeli bowiem ktoś jest tylko słuchaczem słowa, a nie jego wykonawcą, podobny jest do człowieka oglądającego w lustrze swe naturalne odbicie”. Następnie składa obietnicę przyjmującym właściwą postawę: „Kto zaś pilnie rozważa doskonałe Prawo, Prawo wolności, i wytrwa w nim, ten nie jest słuchaczem skłonnym do zapominania, ale wykonawcą dzieła; wypełniając je, otrzyma błogosławieństwo”. Nauczanie apostołów ma podstawę w ostrzeżeniu Jezusa, które wieńczy Jego najdłuższą mowę przekazaną w Ewangeliach – Kazanie na górze: „Każdego zaś, kto tych słów moich słucha, a nie wypełnia ich, można porównać z człowiekiem nierozsądnym, który dom swój zbudował na piasku”. Nasze życie wypełnione czynami ze słuchania słowa Bożego ma być jak solidna budowa i piękna poezja.