Kara śmierci dla Mursiego podtrzymana

Sąd potwierdził we wtorek karę śmierci dla byłego prezydenta Egiptu Mohammeda Mursiego w procesie dotyczącym masowej ucieczki z więzienia w 2011 roku. Zaniepokojenie wyrokiem wyraziły m.in. Biały Dom, ONZ i UE. Mursiego skazano też na dożywocie za szpiegostwo.

Przed orzeczeniem wyroku śmierci zgodnie z wymogami egipskiego prawa niewiążącą opinię w tej sprawie wydał mufti.

Kairski sąd potwierdził także wyrok śmierci dla pięciu innych członków Bractwa Muzułmańskiego, w tym duchowego przywódcy Mohammeda Badiego oraz Mohammeda Saada el-Katatniego, który był szefem partii politycznej wywodzącej się z tego ugrupowania. Agencja Reutera podaje, że w tej sprawie skazano też zaocznie na śmierć ponad 90 innych osób, 21 otrzymało kary dożywocia.

Byłemu prezydentowi przysługuje jeszcze możliwość odwołania się od wyroku, z czego zamierza skorzystać. W zeszłym miesiącu sąd skazał Mursiego i przetrzymywane z nim osoby za ucieczkę z więzienia Waqdi al-Natrun, podczas której został uprowadzony i zabity policjant. Wyrok spotkał się z falą krytyki ze strony społeczności międzynarodowej. Podobnie było we wtorek.

Sędzia Szaban el-Szami powiedział, że członkowie palestyńskiego Hamasu, libańskiego Hezbollahu, bojownicy z Synaju i liderzy Bractwa brali udział w atakach na więzienia podczas rewolucji w 2011 roku. Dodał, że w wyniku ich działań "naruszone zostały niepodległość i bezpieczeństwo kraju".

Głębokie zaniepokojenie "politycznie motywowanym" wyrokiem wyraził rzecznik Białego Domu Josh Earnest. W podobnym tonie wypowiadał się sekretarz generalny ONZ Ban Ki Mun. "ONZ jest przeciwna stosowaniu kary śmierci w każdych okolicznościach" - czytamy w oświadczeniu. "Sekretarz generalny obawia się, że takie wyroki wydawane po zborowych procesach mogą mieć negatywny wpływ na perspektywę długoterminowej stabilności w Egipcie" - dodano.

Za "niepokojący" uznała wyrok szefowa unijnej dyplomacji Federica Mogherini.

Orzeczenie skrytykowała także Turcja. "To pogwałcenie przepisów i podstawowych praw" - powiedział prezydent Recep Tayyip Erdogan. "Apelujemy do społeczności międzynarodowej, by działała na rzecz anulowania tych kar śmierci, biorąc pod uwagę, że zostały one wydane z nakazu reżimu" - oświadczył. Szef tureckiego państwa wezwał też do "położenia kresu tej drodze, która może poważnie zaszkodzić pokojowi" w Egipcie.

Wyrok jest "parodią sprawiedliwości" i pokazuje, do jakiego stopnia sądownictwo w Egipcie zawodzi - podkreśliła organizacja Amnesty International, broniąca praw człowieka.

Bractwo Muzułmańskie uznało wyrok za nieprawomocny i w oświadczeniu umieszczonym na Facebooku wezwało Egipcjan do wyjścia w piątek na ulice. "Bractwo apeluje do uczciwych obywateli, by wzięli udział w piątek w ludowym powstaniu przeciwko karom śmierci, zatrzymaniom, porwaniom i wymuszonym zaginięciom" - napisano.

"Ten werdykt to gwóźdź do trumny demokracji w Egipcie" - powiedział wysoki rangą przedstawiciel Bractwa Jahja Hamid na konferencji prasowej w Stambule. Hamid był ministrem w rządzie Mursiego.

Jak twierdzą zachodni dyplomaci, przedstawiciele egipskich władz przyznają, że egzekucja Mursiego groziłaby tym, że zostałby on męczennikiem. Będące jedną z najstarszych organizacji islamistycznych na Bliskim Wschodzie, Bractwo przez lata było poddawane represjom i utrzymywało popularność dzięki działalności charytatywnej.

Również we wtorek sąd skazał Mursiego, Badiego oraz 15 innych osób na dożywocie za szpiegostwo na rzecz Hamasu, Hezbollahu i Iranu. Wśród skazanych wysokich rangą członków Bractwa są Essam el-Erian i el-Katatni.

W tej samej sprawie na karę śmierci skazano przywódcę Bractwa Chairata el-Szatera oraz dwóch innych wysokich rangą liderów tej zdelegalizowanej organizacji, Mohammeda el-Beltagiego i Ahmeda Abdelatiego, za przekazywanie za granicę tajnych dokumentów w latach 2005-2013. Na kary śmierci zaocznie skazanych zostało jeszcze 13 osób. Od wyroków przysługuje odwołanie - podaje Agencja Reutera.

W Egipcie kara dożywocia oznacza de facto 25 lat więzienia.

Wyłoniony w pierwszych demokratycznych wyborach w historii Egiptu Mursi rządził w latach 2012-2013. Został obalony  z jej dowódcą, Abd el-Fatahem es-Sisim, przez armię w lipcu 2013 roku w następstwie masowych protestów przeciwko islamistom.

Obecne władze Egiptu są oskarżane o wykorzystywanie sądownictwa do represjonowania przeciwników politycznych. W wyniku represji w 2013 roku zginęło co najmniej 1,4 tys. islamistów. Według organizacji Human Rights Watch broniącej praw człowieka  zatrzymano ponad 40 tys. zwolenników Mursiego, a setki skazano na śmierć w zbiorowych procesach.

Mursi już wcześniej określał podejmowane przeciwko niemu kroki prawne jako część zamachu stanu przeprowadzonego przez Sisiego. Sisi, który obecnie jest prezydentem Egiptu, utrzymuje, że Bractwo stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego. Z kolei organizacja ta twierdzi, że prowadzona przez nią działalność jest pokojowa.