Nadieżda Mandelsztam powiedziała mi kiedyś, że poeta musi napisać w swoim życiu 30 dobrych wierszy. Nie wiem, czy mi się to uda, w każdym razie starałem się – przekonuje prof. Tomas Venclowa, tegoroczny laureat Nagrody im. Jana Nowaka- -Jeziorańskiego.
Rozmawiamy w malowniczym otoczeniu zamku na wodzie w Wojnowicach pod Wrocławiem, gdzie mieści się siedziba Kolegium Europy Wschodniej, ważnego ośrodka polskiej polityki wschodniej, powstałego z inicjatywy Jana Nowaka-Jeziorańskiego. To Kurier z Warszawy w 2004 r. nakłonił prezydenta Wrocławia, Uniwersytet Wrocławski i Zakład Narodowy im. Ossolińskich do nagradzania osób bądź instytucji, których życie, działalność, aktywność przyczyniły się lub przyczyniają do tworzenia struktur niepodległej Polski oraz budowy społeczeństwa obywatelskiego. Litewski poeta, eseista, tłumacz dołączył do grona takich postaci, jak Tadeusz Mazowiecki, George Bush senior, Stanisław Szuszkiewicz, kardynał Jean-Marie Lustiger, Siergiej Kowalow, Václav Havel, Valdas Adamkus, czy prof. Zbigniew Brzeziński. Prof. Venclowa to człowiek instytucja w relacjach polsko-litewskich. Ma u nas wielu entuzjastów swej niezwykłej poezji oraz esejów, tłumaczonych na wiele języków. Jego książki, m.in. „Dialog o Wilnie” prowadzony z Czesławem Miłoszem, przełamywały stereotypy w relacjach polsko-litewskich i uczyły szacunku dla wspólnego dziedzictwa. Jego matka Eliza pochodziła z rodziny katolickiej z rejonu Kamieńca Podolskiego. Babcia, z domu Łatyńska, była Polką. Ojciec był Litwinem, z zamożnych chłopów z okolic Krasnogrudy. Tomas urodził się w 1937 r. w Kłajpedzie. Ukończył filologię na Uniwersytecie Wileńskim, a następnie semiotykę i literaturę rosyjską na uniwersytecie w Tartu. Podczas studiów poznał język i literaturę polską, co zaowocowało przekładami polskiej poezji (m.in. Herberta, Miłosza, Norwida i Szymborskiej).
To dla nas sygnał, że cenisz rzetelne dziennikarstwo jakościowe. Czytaj, oglądaj i słuchaj nas bez ograniczeń.
Andrzej Grajewski