Wbrew stereotypom


A przecież w poprzek temu staje choćby dzisiejsze pierwsze czytanie, w którym Mojżesz z całym przekonaniem woła: „Pan, Pan, Bóg miłosierny i litościwy, cierpliwy, bogaty w łaskę i wierność”. I nie jest to tylko próba nazywania Boga po nowemu, by skłonić Pana do działania, w którym da się zaznaczyć coś innego niż sprawiedliwość. Owszem, po raz pierwszy w Biblii Pan Bóg nazwany jest „Bogiem miłosiernym”, ale nie pierwszy raz mówi się na kartach Pisma Świętego o Bogu, który okazuje miłosierdzie. To wstępnie zostało zapisane już w Księdze Rodzaju w historii Józefa Egipskiego. „Pan był z nim, okazując mu miłosierdzie” – napisał biblijny pisarz. 

Już sam fakt, że Mojżesz wziął do rąk tablice kamienne i wstąpił na górę, zakłada, że Pan Bóg odstąpił od karania za grzech. To nie były te pierwsze tablice, które Mojżesz otrzymał na górze. Tamte zostały potłuczone, gdy okazało się, że lud ulał sobie złotego cielca, w nim upatrując wybawcy. To były drugie tablice, kopie tamtych, sporządzone na dole i niesione na górę z ufnością, że Bóg zechce znów być ze swym ludem i go prowadzić do Ziemi Obiecanej. I właśnie o to prosi Mojżesz. Sama sprawiedliwość podpowiadała coś zgoła innego.

A miłosiernym jest Pan Bóg na kartach Starego Testamentu wielokrotnie. Stąd Mojżesz jeszcze niejeden raz będzie się wstawiał za swoim ludem „o twardym karku”, prosząc Boga o miłosierdzie. Tak będzie na przykład po buncie ludu przeciw samemu Mojżeszowi, o którym opowiada Księga Liczb. Taki obraz Boga po wiekach pozwoli prorokowi Joelowi, którego orędzie czytamy na rozpoczęcie Wielkiego Postu, wołać: „Nawróćcie się do Pana Boga waszego! On bowiem jest łaskawy, miłosierny, nieskory do gniewu i wielki w łaskawości”. Tak samo o Bogu opowiada jedna z ostatnich pieśni starotestamentalnego psałterza: „Pan jest łagodny i miłosierny, nieskory do gniewu i bardzo łaskawy”. We wcześniejszych psalmach o Bogu miłosiernym słyszymy przynajmniej 
pięć razy.