We wtorek rząd zajmie się Kartą Nauczyciela

Projekt - przygotowany przez MEN - zakłada uelastycznienie zasad wykorzystania urlopu wypoczynkowego nauczycieli. Nowe zasady określają wymiar urlopu na 47 dni roboczych w roku, a jego termin ma przypadać na dni wolne od zajęć lekcyjnych. W efekcie nauczyciele będą mogli korzystać z urlopu wypoczynkowego nie tylko w okresie ferii zimowych i letnich, lecz we wszystkie dni, w które nie odbywają się w szkole zajęcia lekcyjne, a więc także w czasie przerw świątecznych oraz dni, które dyrektor szkoły ustali jako dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych.

Obecnie nauczyciele mają wolne w wakacje, ferie i podczas świąt bożonarodzeniowych i wielkanocnych. Art. 64 Karty głosi, że "nauczycielowi zatrudnionemu w szkole, w której w organizacji pracy przewidziano ferie letnie i zimowe, przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze odpowiadającym okresowi ferii i w czasie ich trwania". W praktyce liczba dni urlopu nauczycieli w zależności od roku waha się i np. w 2012 r. wynosiła 54 dni (nie licząc weekendów).

Wprowadzenie 47-dniowego urlopu oznacza, że nauczyciele będą musieli wypełniać kartę urlopową. Jeśli tego nie zrobią, np. podczas zimowych ferii, będą do dyspozycji dyrektora szkoły. Resort edukacji przypomina, że zgodnie z obecnymi przepisami nauczyciel podczas urlopu może na polecenie dyrektora szkoły wykonywać prace np. związane z zakończeniem czy przygotowaniem roku szkolnego. Nie może to jednak trwać dłużej niż przez siedem dni.

MEN chce też, by przyznanie nauczycielowi płatnego urlopu dla poratowania zdrowia było uzależnione od wystąpienia choroby zagrażającej wystąpieniem choroby zawodowej lub choroby związanej z warunkami pracy. Zgodnie z projektem założeń, urlop ten będzie mógł być udzielany wyłącznie przez lekarza medycyny pracy, a nie - jak dotychczas - przez lekarza pierwszego kontaktu. Urlop ten będzie mógł być przyznany dopiero po 20 latach pracy (obecnie może być przyznany po 7 latach), a czas jego trwania będzie ograniczony do roku (obecnie może łącznie wynieść trzy lata).

Projekt założeń zakłada także rozszerzenie zakresu rejestrowanych zajęć i czynności realizowanych przez nauczycieli. Obecne przepisy nakładają obowiązek rejestrowania zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych prowadzonych bezpośrednio z uczniem lub na jego rzecz (czyli w ramach pensum) oraz tzw. godziny karciane. Pozostałe zadania realizowane przez nauczycieli w ramach czasu pracy nie podlegają formalnie rejestrowaniu.

Projekt zakłada, że rejestrowane będą także takie zajęcia i czynności jak: dostępność nauczyciela w szkole dla rodziców uczniów, udział w posiedzeniach rad pedagogicznych oraz zespołach realizujących zadania na rzecz ucznia tworzonych przez dyrektora szkoły, doskonalenie zawodowe uzgodnione z dyrektorem szkoły.

MEN chce również zmienić sposób rozliczania przez samorządy środków wydawanych na wynagrodzenia nauczycieli. Tak zwane średnie wynagrodzenie nauczycieli zastąpione zostaną wskaźnikami kalkulacyjnymi. Samorządy zaś, rozliczając się ze środków wydanych na wynagrodzenia nauczycieli, nie będą tego robić osobno dla nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego, lecz łącznie dla wszystkich zatrudnionych przez siebie.

W efekcie zasady ewentualnego naliczania i wypłacania przez samorządy jednorazowego dodatku uzupełniającego będą bardziej elastyczne. Według resortu edukacji, taki mechanizm da samorządom znacznie szersze możliwości motywowania nauczycieli niezależnie od posiadanego przez nich stopnia awansu zawodowego.

W projekcie znalazły się też propozycje uregulowania na nowo kwestii dotyczących postępowania dyscyplinarnego wobec nauczycieli. Obecne regulacje są krytykowane, jako nieskuteczne i powodujące przewlekłość postępowań. Ponadto obecne przepisy nie zawierają odpowiednich mechanizmów gwarantujących, że nauczyciel ukarany karą dyscyplinarną wydalenia z zawodu nauczycielskiego lub karą zwolnienia z pracy z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie w okresie 3 lat od ukarania, nie zostanie ponownie zatrudniony w szkole lub przedszkolu. Chodzi o osoby skazane za przestępstwa popełnione umyślnie, w tym za przestępstwa, w których pokrzywdzone zostało dziecko.

Dlatego w projekcie zaproponowano utworzenie centralnego rejestru orzeczeń dyscyplinarnych o ukaraniu najcięższymi karami dyscyplinarnymi. Według MEN, taki rejestr były skutecznym narzędziem przeciwdziałającym zatrudnieniu w szkole nauczyciela, wobec którego wymierzono kary. Rejestr ma mieć formę elektronicznego zbioru danych. Po zatarciu kary, wpis w rejestrze zostanie usunięty, chyba że chodzi o karę wydalenia z zawodu nauczycielskiego.

Resort edukacji chce także, by przepisy o odpowiedzialności dyscyplinarnej obejmowały wszystkich nauczycieli bez względu na wymiar i miejsce zatrudnienia, czyli objęły także nauczycieli niepublicznych przedszkoli i szkół.

W projekcie założeń nowelizacji ustawy znalazły się ponadto zapisy zmian dotyczące: dodatku wiejskiego, dodatków socjalnych, zasad przyznawania środków na doskonalenie zawodowe nauczycieli i zwiększenia roli rodziców w życiu szkoły.