Katedra Teologii Prawosławnej Uniwersytetu w Białymstoku obchodziła we wtorek swoje święto. To jedyna w kraju taka placówka akademicka. Powstała w 1999 r., zajmuje się głównie działalnością dydaktyczną i wydawniczą.
Święto katedry przypada 12 lutego, w dzień poświęcony w Cerkwi trzem wielkim hierarchom: Bazylemu Wielkiemu, Janowi Złotoustemu, zwanemu też Chryzostomem, i Grzegorzowi Teologowi. Są oni patronami katedry.
Okolicznościowemu nabożeństwu w prawosławnej katedrze Św. Mikołaja w Białymstoku przewodniczył ordynariusz diecezji białostocko-gdańskiej abp Jakub, w asyście m.in. biskupa supraskiego Grzegorza.
Międzywydziałowa Katedra Teologii Prawosławnej Uniwersytetu w Białymstoku oficjalnie rozpoczęła działalność w marcu 1999 roku. Uważana jest za kontynuatorkę naukowych badań teologicznych prowadzonych w okresie międzywojennym przez Studium Teologii Prawosławnej na Uniwersytecie Warszawskim.
Po II wojnie światowej, teologia prawosławna od 1957 roku wykładana jest w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. W Warszawie istnieje także Prawosławne Wyższe Seminarium Duchowne.
Białostocka katedra współpracuje z placówkami naukowymi za granicą, m.in. w Grecji, Francji i Stanach Zjednoczonych.
Obecnie ma zaledwie dwa etaty dydaktyczne. Organizuje coroczne konferencje naukowe, kursy doskonalące dla nauczycieli religii prawosławnej, podyplomowe studium teologii prawosławnej. Jej pracownicy prowadzą też zajęcia na potrzeby innych wydziałów Uniwersytetu w Białymstoku.
Wydaje też własne czasopismo naukowe - "Elpis" (z greckiego - nadzieja), które jest kontynuacją czasopisma Studium Teologii Prawosławnej Uniwersytetu Warszawskiego, wydawanego przed wojną. Takie studium istniało przez 14 lat, do wybuchu II wojny światowej.
Na Uniwersytecie w Białymstoku działa też Katedra Teologii Katolickiej. Rzeczniczka uniwersytetu Katarzyna Dziedzik podkreśla, że uczelnie, oprócz kształcenia i badań naukowych, mają także do wypełnienia role społeczne i kulturowe. "W przypadku Uniwersytetu w Białymstoku, z uwagi na specyfikę regionu, w jakim funkcjonuje, jednym z naszych celów jest tworzenie płaszczyzn tolerancji i współpracy między grupami narodowościowymi i religijnymi" - powiedziała PAP.
Dodała, że zostało to wpisane do misji tej uczelni. "Obie katedry odgrywają w tym procesie ogromną rolę" - podkreśliła Katarzyna Dziedzik.
Pytana o kwestię połączenia obu katedr i utworzenie jednego wydziału teologicznego, o czym mówi się od momentu powstania Katedry Teologii Prawosławnej (zabiegał o to jej wieloletni kierownik, zwierzchnik Cerkwi w Polsce metropolita Sawa - PAP), powiedziała, że "być może" w przyszłości utworzenie jednego wydziału "będzie rozważane".
"Pod uwagę musiałyby zostać wzięte: rozwój naukowy, ale także oferta dydaktyczna potencjalnego nowego wydziału i zapotrzebowanie na nią. Na razie takich planów władze uczelni nie mają" - powiedziała rzeczniczka uniwersytetu.
Pełniący obowiązki kierownika katedry ks. dr Marek Ławreszuk powiedział PAP, że katedra złożyła innym wydziałom uczelni konkretne oferty współpracy i zajęć z teologii prawosławnej. Od września chce np. realizować plan doskonalenia katechetów.
"Do utworzenia wydziału jest bardzo daleka droga. Mrzonką bym tego nie nazwał, ale taką ideą, poprzeczką zawieszoną bardzo wysoko" - dodał ks. Ławreszuk.